Samantha Cristoforetti
 Samantha Cristoforetti (2013) | |
| Data i miejsce urodzenia |
26 kwietnia 1977 |
|---|---|
| Narodowość | |
| Status |
aktywna |
| Funkcja |
specjalista misji |
| Łączny czas misji kosmicznych |
199 dni 16 godzin |
| Misje | |
Samantha Cristoforetti (ur. 26 kwietnia 1977 w Mediolanie) – włoska astronautka, pilotka Włoskich Sił Powietrznych w randze kapitana, inżynier. Ustanowiła kobiecy rekord najdłuższego pojedynczego pobytu w kosmosie (199 dni i 16 godzin) oraz rekord najdłuższego pojedynczego pobytu w kosmosie astronauty z Europejskiej Agencji Kosmicznej[1][2][3]. Jest pierwszą Włoszką, która poleciała w kosmos. Była też pierwszą osobą, która zaparzyła kawę w kosmosie[4]. Została uhonorowana tytułem Barbie Shero[5].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzona w Mediolanie Cristoforetti dzieciństwo spędziła w Malè, w Val di Sole, w prowincji Trydent. W wieku 18 lat wzięła udział w amerykańskim programie wymiany zagranicznej z organizacją AFS, uczestnicząc w U.S. Space Camp[6]. Studiowała w Bolzano i Trydencie, ukończyła studia na Uniwersytecie Technicznym w Monachium z dyplomem z inżynierii mechanicznej. Studiowała także na École Supérieure d’Aéronautique w Tuluzie oraz na Uniwersytecie Mendelejewa w Moskwie. Ukończyła także Uniwersytet w Neapolu na kierunku lotniczym[7], studiowała na Accademia Aeronautica w Pozzuoli, stając się jedną z pierwszych kobiet – pilotów myśliwskich i poruczników Włoskich Sił Powietrznych. Jest drugim absolwentem Space Camp, który poleciał w kosmos[6].
W ramach treningu ukończyła także wspólne szkolenie europejskie NATO dla pilotów myśliwskich. Ma nalot ponad 500 godzin na sześciu typach samolotów wojskowych: SF-260, T-37, T-38, MB-339A, MB-339CD i AMX. Ma stopień kapitana[8].
Misja Futura[edytuj | edytuj kod]
3 lipca 2012 roku Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła, że Cristoforetti weźmie udział w długotrwałej misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w 2014 roku[9]. 23 listopada 2014 roku Sojuz TMA-15M wystartował z kosmodromu Bajkonur, dokując do ISS w sześć godzin później[10]. Cristoforetti i jej towarzysze wrócili na Ziemię 11 czerwca 2015.
Misja Cristoforetti nosiła nazwę Futura. W czasie pobytu na stacji przeprowadziła liczne eksperymenty naukowe, w tym pięć projektów związanych z fizjologią człowieka w warunkach nieważkości. Była operatorem w trakcie odcumowywania statku ATV-5. W lutym 2015 roku rozpoczęła program „Mission X: Train Like an Astronaut”, który polegał na zapoznaniu tysięcy dzieci w wieku od 8 do 12 lat z wielu krajów z pracą kosmonauty oraz zdrowym trybem życia i odżywiania[11]. Badała także przydatność alg z rodzaju Spirulina przy pozyskiwaniu żywności w drodze fotosyntezy w środowisku o sztucznie odnawianej atmosferze[12].
Science fiction[edytuj | edytuj kod]
Cristoforetti pozowała do zdjęcia w koszuli nawiązującej do książki Autostopem przez Galaktykę, jej towarzysz Anton Szkaplerow miał natomiast koszulę z odniesieniami do Wielkiego pytania o życie, wszechświat i całą resztę[13]. Na blogu Ekspedycji 42 była specjalna sekcja „Don’t panic”[14]. W kwietniu 2015 roku, gdy kapsuła Dragon przywiozła na pokład ISS maszynę do espresso, w serwisie Twitter zapostowała swoje zdjęcie w stroju Gwiezdnej Floty z komentarzem „«There’s coffee in that nebula»… ehm, I mean… in that #Dragon” (odnoszącym się do kapitan Janeway z serialu Star Trek: Voyager i jej miłości do kawy). Była to pierwsza kawa zaparzona na pokładzie ISS[4][14][15].
Powrót na Ziemię[edytuj | edytuj kod]
Miesięczne opóźnienie lotów związane z awarią dwóch rosyjskich rakiet spowodowało przedłużenie jej pobytu i jednocześnie pobicie rekordu długości pobytu zarówno kobiety jak i astronauty europejskiego w kosmosie[16].
20 lipca 2015 roku otrzymała z rąk prezydenta Mattarelli Order Zasługi Republiki Włoskiej, najwyższe włoskie odznaczenie honorowe. „Jej poczynania śledzili z zachwytem i miłością wszyscy Włosi” stwierdził Mattarella[17].
Cristoforetti jest poliglotką, mówi płynnie po włosku, angielsku, niemiecku, francusku i rosyjsku. Uczy się także chińskiego[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Janene Pieters: Dutch astronaut Kuipers loses space record to Italy’s Cristoforetti (ang.). nltimes.nl, 2015-06-05. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 stycznia 2016)].
- ↑ 3 Space Station Astronauts Safely Return to Earth (ang.). 11 czerwca 2015. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 czerwca 2015)].
- ↑ Samantha beats ESA astronaut single-duration record – Outpost 42 (ang.). Outpost 42. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 marca 2016)]. Cytat: ESA astronaut Samantha Cristoforetti will break the record for the longest uninterrupted spaceflight of an ESA astronaut
- ↑ a b To boldly brew: Italian astronaut makes first espresso in space (ang.). W: the Guardian [on-line]. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 października 2015)].
- ↑ Barbie Role Models Samantha Cristoforetti | Mattel, Mattel Shop [dostęp 2022-02-12] (ang.).
- ↑ a b Space Camp Alumni Newsletter (ang.). Space and Rocket Center. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 marca 2016)].
- ↑ Samantha Cristoforetti (wł.). A.S.I. – Agenzia Spaziale Italiana. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 czerwca 2015)].
- ↑ a b Samantha Cristoforetti (ang.). ESA. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 marca 2016)].
- ↑ ESA astronaut Samantha Cristoforetti set for Space Station in 2014 (ang.). esa.int, 3 lipca 2012. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 listopada 2012)].
- ↑ Crew docks at International Space Station (ang.). USA Today, 23 listopada 2014. [dostęp 2016-03-04].
- ↑ Mission X – Training like an Astronaut (ang.). European Space Agency (ESA). [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca 2016)].
- ↑ Futura Mission (ang.). esa.int, 7 października 2015. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 września 2015)].
- ↑ Sam Cristoforetti on Flicker, A Dragon is coming!#DontPanic (ang.). flickr.com. [dostęp 2016-03-04].
- ↑ a b Don’t panic | Outpost 42 (ang.). outpost42.esa.int. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 marca 2016)].
- ↑ Sam Cristoforetti on Twitter (ang.). twitter.com. [dostęp 2016-03-04].
- ↑ Samantha overtakes Sunita as holder of longest spaceflight for women (ang.). ESA. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 lipca 2015)].
- ↑ Samantha Cristoforetti becomes Cavaliere di Gran Croce (ang.). [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 sierpnia 2015)].