Itea (roślina)
 Itea ilicifolia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd |
Saxifraganae | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
itea | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Itea L. Sp. Pl. 199. 1 Mai 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
I. virginica L.[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Itea (Itea L.) – rodzaj roślin należący do rodziny iteowatych (Iteaceae J. Agardh). Obejmuje co najmniej 17 gatunków[5] występujących głównie w Azji Południowo-Wschodniej na obszarze od Himalajów po Japonię, we wschodniej części Ameryki Północnej, gdzie rośnie jeden gatunek – Itea virginica oraz w południowej i wschodniej Afryce, gdzie także rośnie jeden gatunek – Itea rhamnoides[4][6].
Itea ilicifolia o zimozielonych liściach i długich, zwisających kwiatostanach oraz Itea yunnanensis o kwiatach białych, w krótszych kwiatostanach, uprawiane są jako rośliny ozdobne[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Krzewy i niskie drzewa do 4 m wysokości[7].
- Liście
- Zimozielone lub sezonowe, skrętoległe, pojedyncze, ogonkowe, z przylistkami[7][8]. Blaszka gruczołowato piłkowana, czasem kolczasta na brzegu, rzadko całobrzega[8].
- Kwiaty
- Obupłciowe, zwykle drobne, białawe lub zielonkawe, zebrane w kwiatostany groniaste wzniesione lub zwisające[7]. Działek kielicha i płatków korony jest po pięć. Pręcików także pięć. Zalążnia jest górna, dwukomorowa z dwoma szyjkami słupka zwieńczonymi główkowatymi znamionami[7][8].
- Owoce
- Stożkowate lub równowąskie torebki na końcach rozwidlone, z pozostałościami trwałego okwiatu. Zawierają liczne, drobne nasiona[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny iteowatych Iteaceae siostrzanej dla kladu obejmującego agrestowate Grossulariaceae i skalnicowate Saxifragaceae w obrębie rzędu skalnicowców (Saxifragales)[2]. W klasyfikacjach z XX wieku (np. w systemie Cronquista z 1981) rodzaj włączany był do szeroko ujmowanej rodziny agrestowatych Grossulariaceae[9] lub do skalnicowatych[7].
- Wykaz gatunków[4]
- Itea amoena Chun
- Itea chinensis Hook. & Arn.
- Itea coriacea Y.C.Wu
- Itea glutinosa Hand.-Mazz.
- Itea ilicifolia Oliv.
- Itea indochinensis Merr.
- Itea japonica Oliv.
- Itea kiukiangensis C.C.Huang & S.C.Huang
- Itea kwangsiensis H.T.Chang
- Itea macrophylla Wall.
- Itea maesifolia Elmer
- Itea nutans Royle
- Itea oldhamii C.K.Schneid.
- Itea omeiensis C.K.Schneid.
- Itea parviflora Hemsl.
- Itea rhamnoides (Harv.) Kubitzki
- Itea riparia Collett & Hemsl.
- Itea tenuinervia S.Y.Liu
- Itea virginica L.
- Itea yangchunensis S.Y.Jin
- Itea yunnanensis Franch.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING): Itea. botany.si.edu. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
- ↑ a b c Itea Gronov. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-18].
- ↑ Itea. The Plant List. [dostęp 2016-03-03]. (ang.).
- ↑ V. H. Heywood: Flowering plant families of the world. Royal Botanic Gardens, Kew, 2007, s. 174-175. ISBN 978-1-84246-165-5. (ang.).
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. Trees and shrubs. London: MacMillan, 2002, s. 227. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d Jin Shuying ; Hideaki Ohba: Itea Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-11-18].
- ↑ Cronquist A. 1981. An Integrated System of Classification of Flowering Plants. Columbia University Press, New York, s. 558-561.