Józef Stanek

{{{rodzaj}}}
{{{imię}}}

{{{tytuły}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]] {{{podpis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia	{{{data urodzenia}}} {{{miejsce urodzenia}}}
Data i miejsce śmierci	{{{data śmierci}}} {{{miejsce śmierci}}}
Czczony przez	{{{kościół}}}
Beatyfikacja	{{{data beatyfikacji}}} {{{miejsce beatyfikacji}}} przez {{{beatyfikujący}}}
Kanonizacja	{{{data kanonizacji}}} {{{miejsce kanonizacji}}} przez {{{kanonizujący}}}
Wspomnienie	{{{wspomnienie}}}
Atrybuty	{{{atrybuty}}}
Patron	{{{patron}}}
Szczególne miejsca kultu	{{{miejsce kultu}}}
[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]] {{{opis faksymile}}}

{{Święty infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | beatyfikujący = | miejsce kanonizacji = | data urodzenia = | patron = | kanonizujący = | commons = | miejsce beatyfikacji = | rodzaj = | podpis grafiki = | atrybuty = | data kanonizacji = | miejsce kultu = | faksymile = | data beatyfikacji = | miejsce śmierci = | tytuły = | wspomnienie = | imię = | data śmierci = | kościół = | grafika = | miejsce urodzenia = | opis faksymile = Nieznane pola: "Wspomnienie", "Miejsce_kanonizacji", "Miejsce_śmierci", "Data_urodzenia", "Miejsce_beatyfikacji", "Atrybuty", "Beatyfikowany_przez", "Kanonizowany_przez", "Miejsce_kultu", "Tytuły", "Imię", "Miejsce_urodzenia", "Data_beatyfikacji", "Patron", "Kościół", "Portret", "Data_śmierci" oraz "Data_kanonizacji".

Józef Stanek SAC, pseudonim "Rudy", (ur. 6 grudnia 1916 w Łapszach Niżnych na Spiszu, zm. 23 września 1944 w Warszawie) – polski ksiądz pallotyn, błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik II wojny światowej, kapelan zgrupowania "Kryska" Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego.

W 1935 po zdaniu matury w wadowickim Collegium Marianum wstąpił do pallotyńskiego nowicjatu w Sucharach nad Notecią, a w 1937 rozpoczął studia w Ołtarzewie. W 1939 podczas ewakuacji seminarium na wschód dostał się do sowieckiej niewoli, skąd uciekł i wrócił do Ołtarzewa.

Święcenia kapłańskie przyjął po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych w 1941 w Warszawie z rąk abp. Stanisława Galla.

Po święceniach rozpoczął studia na tajnych kompletach na Wydziale Socjologicznym Uniwersytetu Warszawskiego i posługiwał w konspiracji jako kapelan Armii Krajowej, a od 1 sierpnia 1944 uczestniczył w powstaniu warszawskim. Odprawiał w trudnych warunkach nabożeństwa, udzielał pomocy rannym i umierającym, pomagał ludności cywilnej. W ostatnich dniach powstania ks. Stanek zrezygnował z możliwości przeprawy pontonowej na drugi brzeg Wisły. Podczas pacyfikacji Czerniakowskiego Przyczółka wzięty do niewoli przez Niemców, został 23 września 1944 powieszony po torturach na zapleczu magazynu przy ul. Solec w Warszawie.

14 kwietnia 1945 zwłoki ks. Stanka ekshumowano i złożono w zbiorowej mogile przy ul. Solec w Warszawie. 4 marca 1946 przeniesiono je na Cmentarz Powązkowski, a 5 listopada 1987 złożono w kwaterze zgrupowania AK „Kryska” znajdującej się na tym cmentarzu. W 1994 przy skrzyżowaniu ulic Wilanowskiej i Solec postawiono pomnik ku czci ks. Stanka i wszystkich walczących na tym terenie w oddziałach Armii Krajowej i Wojska Polskiego.

Jan Paweł II ogłosił ks. Józefa Stanka błogosławionym w gronie 108 męczenników II wojny światowej 13 czerwca 1999 w Warszawie wraz z drugim pallotynem – ks. Józefem Jankowskim.

Wezwanie bł. Józefa Stanka nosi kaplica w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego, a jego imię główna aleja w Parku Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza na warszawskim Solcu.

Zobacz też

• beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
• polscy święci i błogosławieni
• modlitwa za pośrednictwem świętego

Bibliografia

• Ryszard Czugajewski: Umiłował do końca: ksiądz Józef Stanek ps. "Rudy" Pallotyn Kapelan Armii Krajowej na Czerniakowskim Przyczółku. Warszawa: Pallottinum, 1990. ISBN 83-7031-014-1.brak strony w książce
• Henryk Kietliński: Błogosławiony ksiądz Józef Stanek. Włocławek: Wydaw. Duszpasterstwa Rolników, 2001. ISBN 83-88743-33-3.brak strony w książce
• Błogosławiony ksiądz Józef Stanek, kapelan Armii Krajowej, w drodze na ołtarze. Warszawa: Środowisko Żołnierzy AK Zgrupowania "Kryska", 2009.brak strony w książce
• Polski Słownik Biograficzny, t. XLI, Warszawa-Kraków 2002, s. 533.