Jaskółczak modry
| Progne subis[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
jaskółczak modry | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 sezon lęgowy przeloty zimowiska | |||
Jaskółczak modry[4] (Progne subis) – gatunek ptaka z rodziny jaskółkowatych (Hirundinidae). Zamieszkuje Amerykę Północną, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony.
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono trzy podgatunki P. subis[5][2]:
- Progne subis subis – południowa Kanada, wschodnie USA i wschodni Meksyk.
- Progne subis hesperia – południowo-zachodnie USA i północno-zachodni Meksyk.
- Progne subis arboricola – zachodnie USA i północny Meksyk.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 19–20 cm, rozpiętość skrzydeł 39–41 cm. Masa ciała 45-60 g[6].
Największa jaskółka Ameryki Północnej. Skrzydła proporcjonalnie krótsze oraz szersze niż u innych ptaków z tej rodziny. Głowa i tułów samca niebieskoczarne, skrzydła i ogon czarne. Samica oraz młode od spodu szare, z jaśniejszym brzuchem. Samica ma czoło i obrożę szarą, ciemię i grzbiet niebieskoczarne, skrzydła i ogon czarne. U obu płci ogon jest długi, rozwidlony i szeroki.
Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]
Tereny otwarte i półotwarte, często widywany w pobliżu wody, od środkowej do południowej części Ameryki Północnej, z wyjątkiem zachodnich gór. Populacja ze wschodniej części zasięgu, dzięki powszechnemu budowaniu dla tych ptaków budek lęgowych, żyje niemal wyłącznie w miastach i ich pobliżu[7]. Jaskółczak modry zimuje w Ameryce Południowej. Na zimowiskach przebywa głównie na sawannach i obszarach rolniczych[7].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Krąży w powietrzu, przeplatając lot ślizgowy szybkimi uderzeniami skrzydeł. Jego głównym pożywieniem są komary.
Gniazduje w budkach lęgowych, dziuplach w drzewach lub w kaktusach, w szczelinach w klifach lub w budynkach, niekiedy w innych konstrukcjach zbudowanych przez człowieka, np. na lampach ulicznych. Gniazdo wykonane jest z gałązek, łodyg roślin, traw i błota. W zniesieniu 3–6 czysto białych jaj. Inkubacja trwa 15–18 dni, a młode są w pełni opierzone po 27–36 dniach od wyklucia[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje jaskółczaka modrego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Organizacja Partners in Flight szacuje wielkość populacji lęgowej na 7 milionów osobników[7]. Liczebność populacji w latach 1966–2015 spadła o około 37%[7], ale spadek ten jest na tyle powolny, że BirdLife International uznaje trend populacji za stabilny[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Progne subis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Purple Martin (Progne subis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
- ↑ Progne subis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Hirundininae Rafinesque, 1815 - jaskółki (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-01].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Swallows. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-01]. (ang.).
- ↑ Purple Martin Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e Purple Martin Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Progne subis. BirdLife International, 2020. [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).