Jaskinia na Łączkach
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel | |
Długość |
20 m |
Głębokość |
12,5 m |
Deniwelacja |
0 |
Wysokość otworów |
310 m n.p.m. |
Wysokość otworów nad dnem doliny |
30 m |
Ekspozycja otworów |
ku górze |
Kod |
J.Olk.I-07.04 |
Położenie na mapie gminy Zabierzów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°09′08″N 19°44′30″E/50,152222 19,741667 | |
Strona internetowa |
Jaskinia na Łączkach – jaskinia w dolnej części Doliny Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się w Łączkach Kobylańskich będących częścią wsi Kobylany w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów[2].
Opis jaskini[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znajduje się w górnej części Rusnej Skały (Ruskiej Skały), w porośniętym lasem wzniesieniu Kobylskie Góry. Główny, soczewkowaty otwór znajduje się na pionowym pęknięciu skały o wysokości 5 m na południowo-wschodniej stronie skalnych ścian. 2 m wyżej jest otwór środkowy. Jest jeszcze otwór górny, od którego do jaskini po skalnych progach opada studnia. Zwiedzanie jaskini jest trudne; bardzo przydatne jest użycie liny do pokonania przewieszonego progu o wysokości 3,5 m. Do jaskini można się też dostać 10-metrowym zjazdem na linie z górnego otworu. Wejście otworem środkowym jest uciążliwe, gdyż wymaga pokonania zacisku[1].
Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych wskutek zapadnięcia się wielkiego skalnego bloku do znajdującej się pod nim próżni skalnej. Na jej skałach brak śladów erozji i nacieków. Namulisko o dużej miąższości, złożone z dużej ilości gruzu, większych bloków skalnych, iłu, oraz śmieci, które od dawna wrzucano do jaskini. Są w nim również współczesne szczątki kostne, gdyż do jaskini wrzucana jest padlina[1].
Jaskinia jest mocno przewiewna. Ma mikroklimat nieco różniący się od zewnętrznego. Zimą wymarza, a śnieg utrzymuje się w niej dłużej niż na zewnątrz. Latem z jaskini wydobywa się zimne powietrze. Jest w większości widna, ciemne są tylko jej najdalej od otworów znajdujące się zaułki. Przy otworach rozwijają się mchy, nieco dalej na ścianach glony[1].
Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była od dawna. Po raz pierwszy wzmiankował ją w 1880 r. Gotfryd Ossowski, który na jej dnie znalazł kości[3]. Pierwszy opis jaskini sporządził Kazimierz Kowalski w 1951 r.[4] W czasie II wojny światowej okresowo chronili się w niej okoliczni mieszkańcy. R. Stachnik podczas eksploracji jaskini w 1991 r. znalazł w niej ludzkie szczątki kostne oraz rączkę do czytania Tory. Aktualną dokumentację sporządził A. Górny w sierpniu 2009 r. Plan opracował M. Czepiel[1].
W wapiennych skałach wzniesienia Kobylskich Gór jest jeszcze kilka innych jaskiń: Jaskinia na Łączkach Górna, Lej na Łączkach, Schronisko nad Jaskinią na Łączkach[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Andrzej Górny , Jaskinia na Łączkach, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-05-06] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-05-13] .
- ↑ G. Ossowski. Sprawozdanie z badań geologiczno-antropologicznych dokonanych w 1879 w jaskiniach okolic Krakowa. Kraków: Zbiór Wiad. do Antropologii Krajowej, 1880, 4: 35-57.
- ↑ K. Kowalski. Jaskinie Polski, tom. 1. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.