Jerzy Broński
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 sierpnia 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1939 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Jerzy Broński (ur. 30 sierpnia 1906 r. w Nowej Czartorii pow. Żytomierz, zm. 14 grudnia 1948 w Warszawie) – pułkownik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Platona i Ireny z Glasbergów. Ukończył Politechnikę Warszawską, a następnie Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.
We wrześniu 1939 ewakuował fabrykę broni z Warszawy do Brześcia Litewskiego. Udało mu się powrócić do Warszawy, podjął pracę nauczyciela, a po zamknięciu szkoły przez Niemców pracował w PCK. W okresie okupacji niemieckiej należał do AK, wykładał w tajnej podchorążówce, kierował warsztatem produkującym broń. W powstaniu warszawskim walczył na Starówce, skąd kanałami przedostał się do Śródmieścia.
W 1945 wstąpił do wojska, został mianowany szefem Departamentu Kwaterunkowo-Budowlanego MON, w stopniu płk. Był jednym z twórców Wojskowego Przedsiębiorstwa Budowlanego. Aresztowany 23 lutego 1948 w czasie podróży służbowej do Wrocławia i oskarżony o systematyczne „sabotowanie działalności Departamentu Kwaterunkowo-Budowlanego MON na odcinku budowlanym ze szkodą dla obronności państwa” i o stworzenie monopolu na dostawy prywatne dla wojska. Został osądzony w tzw. sprawie kwatermistrzowskiej (S.3292) przed NSW w Warszawie razem z Janem Czeredysem, Stefanem Długołęckim, Feliksem Stroińskim i Feliksem Sztompką. 3 grudnia 1948 został skazany wraz ze współpodsądnymi na podst. 3 §2 Dekr.13.06.1946 karę śmierci [1]. Stracony 14 grudnia 1948 w więzieniu mokotowskim. Wyrokiem WO 205/95 z dnia 31 maja 1996 Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła orzeczenie wydane w 1948 r. – Jerzy Broński został uniewinniony (wraz z pozostałymi skazanymi i straconymi)[2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Dokładne miejsce pochówku jest nieznane. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym w Kwaterze "na Łączce".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
- ↑ Feliks Stroiński [online], Muzeum Polskich Formacji Granicznych [dostęp 2023-04-24] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945-56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991., zob też Straceni w Więzieniu mokotowskim.
- Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.
- "Wokanda" 1990, nr 11 (listy), nr 19 (listy)
- Krzysztof Madej. Kara śmierci za mięso. „Biuletyn IPN”. Nr 11 (22) listopad 2002, s. 55. IPN. [dostęp 2009-07-02].
- Wspomnienia Zenona Jaworskiego.