Jerzy Trybulski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 kwietnia 1981 |
| Zawód, zajęcie | |
Jerzy Trybulski (ur. 16 września 1928 w Warszawie, zm. 23 kwietnia 1981 tamże)[1] – polski inżynier, pionier informatyki w Polsce[2], współtwórca ZETO i dyrektor pierwszego z Zakładów, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Informatycznego[3], powstaniec warszawski (pseudonim „Orlicz”)[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Brał udział w powstaniu warszawskim, w stopniu kaprala. Walczył na terenie Żoliborza w zgrupowaniu „Żyrafa II”, w plutonie osłony sztabu 227, wystawionym przez „Bojowe Szkoły” Szarych Szeregów. Po upadku powstania opuścił Warszawę wraz z ludnością cywilną[4].
W latach 60. XX wieku był jednym z liderów grupy inżynierów i naukowców promujących wykorzystanie elektronicznych maszyn cyfrowych w Polsce. Mimo krytyki i pesymizmu środowiska władzy i naukowego[5] środowisko to doprowadziło do powołania sieci ogólnodostępnych, usługowych placówek elektronicznej techniki obliczeniowej ZETO. Trybulski tworzył pierwszy z nich, we Wrocławiu – otwarty w grudniu 1964, którym kierował przez 14 lat. Przez dwa lata kierował Stołecznym Ośrodkiem Informacji i Techniki Obliczeniowej[3].
W latach 1967–1972 opiekun klubu użytkowników maszyn cyfrowych „ODRA” przy wrocławskim oddziale NOT[6].
W połowie lat 70. współtworzył, emitowany na antenie TVP1, telewizyjny kurs informatyki[potrzebny przypis]. Był również wiceprzewodniczącym rady programowej czasopisma „Informatyka”[7].
W marcu 1978 represjonowany za pozwolenie członkom Komitetu Obrony Robotników, m.in. Piotrowi Starzyńskiemu, na zbieranie jesienią 1977 podpisów na terenie ZETO Wrocław pod apelem Amnesty International w sprawie więźniów politycznych. Po wielomiesięcznych przesłuchaniach pracowników Trybulski został zwolniony za „zaniedbanie bezpieczeństwa politycznego w zakładzie”. Zakładowa komórka partii oprotestowała zwolnienie, co doprowadziło do rozwiązania komórki[2].
Był przewodniczącym komisji rejestracyjnej komitetu założycielskiego Polskiego Towarzystwa Informatycznego, ale zmarł na miesiąc przed rejestracją Towarzystwa. Dla upamiętnienia Trybulskiego PTI na pierwszym walnym zjeździe ustanowiło ogólnopolski konkurs jego imienia na najlepsze wdrożone prace z dziedziny zastosowań informatyki w gospodarce. W konkursie przyznawano medal z wizerunkiem Trybulskiego. Jego pierwszą kopię otrzymała żona, Maria. Według prof. Zygmunta Mazura osiągnięcia Trybulskiego „zapewniają mu trwałe miejsce w historii polskiej informatyki”[3].
Według współpracowników kładł duży nacisk na dydaktykę i szkolenie kadr[3]. Przez studentów (wykładał m.in. na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu) wspominany jako „znakomity gawędziarz i osoba obdarzona poczuciem humoru”[8].
Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 12B-1-8)[9].
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- „Autokod do obliczeń naukowo-technicznych na maszynie "Mińsk-2/22" : materiały pomocnicze do szkolenia programistów na EMC "Mińsk-2/22"”, współautor, 1967
- „Biblioteka programów standardowych maszyny cyfrowej "Mińsk-2"”, 1967
- „Wiadomości ogólne o przetwarzaniu danych” i „Przykłady systemów elektronicznego przetwarzania danych”, w „O maszynach cyfrowych”, red. Z. Hellwig, 1970[10]
- „Sieć ośrodków obliczeniowych w Polsce – poradnik zawodowy – telewizyjny kurs informatyki”, wyd. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Informatyki, 1973 – kurs emitowany w latach 70. XX wieku[potrzebny przypis]
- „Podstawowe problemy przygotowania użytkowników systemów informatycznych”, 1975
Na podstawie WorldCat Identities[11]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Powstańcze Biogramy - Jerzy Trybulski [online], www.1944.pl [dostęp 2022-08-12] (pol.).
- ↑ a b Jan Józef Lipski: KOR - a history of the Workers' Defence Committee in Poland 1976-1981. University of California Press, 1985-01-01, s. 310.
- ↑ a b c d Rocznicowe wspomnienia o początkach PTI, Jerzym Trybulskim, konkursie Jego imienia i propozycji reaktywacji tego konkursu. Polskie Towarzystwo Informatyczne, 1997-06. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ a b Powstańcze biogramy - Jerzy Trybulski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ Ignacy Rutkiewicz: Odra na Tysiąclecie. ComputerWorld, 2004-04-01. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ Komitet naukowo-techniczny NOT ds. informatyki. NOT. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ Informatyka 5/1971. Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT, 1971. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ Lucyna Wasylina: Historia klubu studenckiego Simplex we wspomnieniach naszych Absolwentów. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 2010. [dostęp 2019-07-30]. (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie
- ↑ red. Jerzy S. Nowak, Beata Ostrowska: Polska informatyka: systemy i zastosowania. Warszawa: Polskie Towarzystwo Informatyczne, 2017. ISBN 978-83-60810-89-7.
- ↑ Trybulski, Jerzy. [dostęp 2019-07-30]. (ang.).