52°37′04″N 19°24′28″E/52,617778 19,407778Jezioro Włocławskie
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Rzeka | |
| Data budowy |
1963–1970 |
| Data uruchomienia |
1970 |
| Pojemność całkowita |
408 mln m³ |
| Powierzchnia |
70,4 km² |
| Głębokość |
średnia: 5,5 m |
| Funkcja |
retencja, energetyka, rekreacja |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 52°37′04″N 19°24′28″E/52,617778 19,407778
| |
Jezioro Włocławskie[1] (tzw. Zalew Włocławski, Zbiornik Włocławski) – sztuczne jezioro na środkowej Wiśle, powstałe w 1970 r. ze spiętrzenia wód na zaporze wodnej we Włocławku. Rozciąga się w górę rzeki aż do Płocka. Zbiornik Włocławski jest największym pod względem powierzchni sztucznym zbiornikiem w Polsce.
Zbiornik cechuje się kształtem jeziora rynnowego o długości 58 km i średniej szerokości 1,2 km. Ma stosunkowo krótki czas retencji, wynoszący średnio 5 dni[2]. Pojemność całkowita zbiornika wynosi 408 mln m³, zaś użytkowa 55 mln m³, w wyniku czego zbiornik ma małe możliwości retencyjne. Przy dopływie przekraczającym odpływ o 2000 m³, zbiornik wypełnia się w 7 godzin[3].
Ze względu na znaczną ilość materii organicznej w zbiorniku (ok. 11,5% suchej masy osadów), dziennie emituje on ok. 400 mg metanu w przeliczeniu na powierzchnię 1 m² (co stanowi ok. 27% całej ilości gazów emitowanych z osadów wynoszącej średnio 3114 ml m-2d-1). Z tego powodu uważane jest za istotne źródło gazów cieplarnianych[2].
Funkcje[edytuj | edytuj kod]
Zbiornik pełni trzy zasadnicze funkcje:
- retencyjną – w okresie wezbrań wody na Wiśle, zbiornik zatrzymuje część fali powodziowej;
- energetyczną – na zaporze we Włocławku znajduje się Elektrownia Wodna Włocławek;
- turystyczną – nad Jeziorem Włocławskim rozwinęły się następujące ośrodki turystyczne: Zarzeczewo, Wistka Szlachecka, Soczewka, Murzynowo.
Ochrona przeciwpowodziowa[edytuj | edytuj kod]
Zbiornik Włocławski zasadniczo jest zbiornikiem przepływowym. Od ok. 2004 r. w razie wysokich stanów wód, pełni rolę zbiornika retencyjnego[4].
Powódź 2010[edytuj | edytuj kod]
Od 17 maja na tamie we Włocławku zrzucano wodę (3000 m³/s), przygotowując się na nadejście fali powodziowej. 22 maja dopływ wynosił 6000 m³/s, a zrzut wynosił już 5700 m³/s[5]. W czasie kulminacji zakładano zrzut 6300 m³/s[6]. 23 maja o godzinie 14 fala kulminacyjna dotarła do Włocławka, jednak poziom wody był niższy, niż zakładano początkowo, ze względu na pęknięcie wału wodnego w miejscowości Świniary pod Płockiem[7][8].
Powódź 2014[edytuj | edytuj kod]
Podczas wezbrania Wisły 22 maja 2014 r. do Zbiornika Włocławskiego wpływało 4900 m³/s, zrzut wynosił w tym czasie 4300 m³/s. Dzięki temu udało się spłaszczyć falę wezbraniową i zmniejszać ryzyko podtopień w dolnym odcinku Wisły[4].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Akwen posiada walory turystyczne, wciąż niedoceniane ze względu na historyczne zaniedbania związane z jakością wody i brakiem inwestycji w infrastrukturę (porty, informatory turystyczne, bazy czarterów). Ulega to systematycznej zmianie. Szczególne znaczenie nadał Rok Rzeki Wisły i inicjatywy z tym związane. Urząd Miasta Płock zorganizował specjalną stronę https://web.archive.org/web/20180315034647/http://www.nafali.plock.eu/. Dwa największe miasta w okolicy, Włocławek i Płock, dokonują inwestycji w infrastrukturę. W ostatnich latach, we Włocławku powstały Przystań wodna na Wiśle im. Jerzego Bojańczyka oraz Przystań miejska nad Jeziorem Włocławskim, z kolei w Płocku dokonano inwestycji polegających na przebudowie portu przy PTTK Morka, czy też budowie molo. Pojawia się coraz więcej prywatnych inicjatyw, jak tworzenie przystani (np. Stanica Flis[9], Stanica w Nowym Duninowie, Stanica w Murzynowie), czy firmy czarterujące łódki, do niedawna praktycznie niedostępne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Nazewnictwo geograficzne Polski, tom I: Hydronimy, część II: Wody stojące, Warszawa, s. 383 [1]
- ↑ a b Adriana Trojanowska, Marta Kurasiewicz, Łukasz Pleśniak, Mariusz Orion Jędrysek. Emission of methane from sediments of selected Polish dam reservoirs. „Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego – OL PAN”. 6, s. 368–373, 2009 (ang.).
- ↑ red. Jan Szupryczyński: Zbiornik Włocławski - Niektóre problemy z geografii fizycznej. IGiPZ PAN, 1986.
- ↑ a b Zapora we Włocławku spłaszcza falę. W każdej sekundzie przez tamę płynie 4900 m sześc. wody. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ Tama we Włocławku 22 maja 2010.
- ↑ Tama we Włocławku pracuje pełną mocą. Wytrzyma?. [dostęp 2015-04-20].
- ↑ We Włocławku Wisła się nie podnosi.
- ↑ Pęknięty wał w Świniarach, 4 tys. ludzi do ewakuacji.
- ↑ Stowarzyszenie Wodniaków FLIS, www.stanica-flis.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).