Kacyk północny

Kacyk północny
	Icterus galbula
	(Linnaeus, 1758)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	kacykowate
Podrodzina	kacyki
Rodzaj	Icterus
Gatunek	kacyk północny
Synonimy
	C.[oracias] Galbula Linnaeus, 1758; Icterus galbula galbula (Linnaeus, 1758);
	C.[oracias] Galbula Linnaeus, 1758; Icterus galbula galbula (Linnaeus, 1758);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; W sezonie lęgowym Zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kacyk północny^[4] (Icterus galbula) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae).

Systematyka

Takson ten był wcześniej łączony w jeden gatunek z kacykiem czarnogrzbietym (I. abeillei) i kacykiem złotobrewym (I. bullockiorum)^[2]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[5].

Morfologia

Długość ciała 17–19 cm, rozpiętość skrzydeł 23–30 cm^[6]. Masa ciała 30–40 g^[6].

Samiec ma tułów płomienisto-pomarańczowo-czarny z białymi partiami na skrzydłach, znacznie większymi niż u kacyka złotobrewego. Ma czarny kaptur rozciągający się na pierś. Ciemię, potylica, pasek oczny oraz śliniaczek czarne, brew, policzki oraz boki szyi pomarańczowe. Samica i młode z wierzchu oliwkowobrązowe, od spodu pomarańczowo-żółte; na skrzydłach widoczne dwa białe paski.

Zasięg, środowisko

W sezonie lęgowym zamieszkuje luźne zadrzewienia liściaste środkowej i wschodniej części Ameryki Północnej (południowa Kanada oraz środkowe i wschodnie USA). Często żeruje i gniazduje w parkach, sadach czy w ogrodach^[7]. Zimę spędza od skrajnego południa USA (Floryda, wybrzeże południowej Kalifornii) przez Meksyk i Amerykę Środkową po północną część Ameryki Południowej (Kolumbia i Wenezuela)^[2]. Na zimowiskach przebywa w otwartych lasach, ogrodach czy na plantacjach kawy i kakao^[7].

Zachowanie

Ptaki te wyprowadzają jeden lęg w roku^[7]^[8]. Budową gniazda zajmuje się samica; jest ono utkane z włókien roślinnych i zwierzęcych (niekiedy także sztucznych, takich jak sznurek czy żyłka wędkarska) w formie zwisającego z gałęzi worka. Samiec niekiedy przynosi materiał na gniazdo, ale nie zajmuje się budową. W zniesieniu 3–7^[7] jaj (zwykle 4^[8]). Inkubacja trwa 11–14 dni^[7]. Wysiaduje wyłącznie samica, samiec sporadycznie dostarcza jej pożywienie, przeważnie więc żywi się sama. Karmieniem piskląt zajmują się oboje rodzice^[8]. Po 11–14 dniach od wyklucia młode są w pełni opierzone^[7].

Kacyk północny żywi się owadami (stanowią podstawę pożywienia w sezonie lęgowym), owocami i nektarem^[7].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kacyka północnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku^[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na 12 milionów osobników^[7]. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Icterus galbula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Baltimore Oriole (Icterus galbula). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Icterus galbula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-05] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Icterinae Vigors, 1825 - kacyki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-03].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Baltimore Oriole Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baltimore Oriole Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Kennedy, S.: Icterus galbula. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2001. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).

Bibliografia

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Icterus galbula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Baltimore Oriole (Icterus galbula). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Icterus galbula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-05] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Icterinae Vigors, 1825 - kacyki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-03].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-02]. (ang.).

[aabid-6] Baltimore Oriole Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).

[aablh-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Baltimore Oriole Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).

[adw-8] Kennedy, S.: Icterus galbula. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2001. [dostęp 2021-01-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]