Kamienica przy ul. Ciepłej 3 w Warszawie
 nr rej. A-1329 z 28 kwietnia 2016
| |
 Kamienica od strony al. Jana Pawła II | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Rozpoczęcie budowy |
po 1881 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°14′01,3″N 20°59′49,4″E/52,233694 20,997056
| |
Kamienica przy ul. Ciepłej 3 – kamienica znajdująca się przy ul. Ciepłej 3 w dzielnicy Wola w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kamienica została wzniesiona po 1881 roku jako frontowy trzypiętrowy dom o dziewięciu osiach[1]. Powstała także czteropiętrowa oficyna północna, a ok. 1910 roku dobudowano tej samej wysokości oficyny zachodnią i południową (niedochodzące jednak do domu frontowego), zamykając w ten sposób podwórze[1].
W 1893 roku w kamienicy urodził się późniejszy duchowny rzymskokatolicki Ignacy Skorupka poległy w bitwie pod Ossowem w 1920 roku[2].
W czasie II wojny światowej w latach 1940–1942 kamienica znajdowała się na terenie getta warszawskiego[3]. Została z niego wyłączona wraz z całym tzw. małym gettem w sierpniu 1942 roku, w trakcie wielkiej akcji deportacyjnej (wywózki Żydów do obozu zagłady w Treblince)[4]. W 1943 na środku podwórza zbudowano kapliczkę[1].
Kamienica przetrwała działania wojenne, w tym powstanie warszawskie i stanowi obecnie jedyny zachowany przykład czynszowej zabudowy ulicy Ciepłej sprzed 1939 roku[5].
W latach 50. XX wieku budynek został pozbawiony całego wystroju fasady i balkonów[1].
O wpis kamienicy do rejestru zabytków starał się między innymi Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy „ZOK”, a z obywatelskim apelem o wpis kamienicy do rejestru zabytków zwróciło się około 1500 osób fizycznych. Wniosek poparły również różne instytucje kulturalne i społeczne. W marcu 2016 roku Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisała do rejestru zabytków kamienicę wraz z oficynami, terenem posesji i kapliczką na podwórzu[5][6].
Upamiętnienia
[edytuj | edytuj kod]Tablica upamiętniająca Ignacego Skorupkę zaprojektowana przez Andrzeja Gawlikowskiego, odsłonięta na frontowej ścianie budynku w 1997 roku[7].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kamienica w perspektywie zabudowy ronda ONZ, na wprost kamienica Lejba Osnosa -
Tablica upamiętniająca Ignacego Skorupkę -
Kapliczka na podwórzu kamienicy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2 Canaletta–Długosza. Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 108. ISBN 83-9066291-4.
- ↑ Michał Wojtczuk. Wieża wchłonie kamienice. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 22 czerwca 2015.
- ↑ Paweł E. Weszpiński, Mapa 9. Getto warszawskie. Współczesny układ ulic i ostańce zabudowy według stanu na rok 2013 na tle dawnego planu miasta [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 113. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ a b Zespół budynków przy Ciepłej 3 w Warszawie zabytkiem. mwkz.pl. [dostęp 2016-03-15]. (pol.).
- ↑ Dom księdza Skorupki przy ul. Ciepłej zabytkiem. warszawa.wyborcza.pl. [dostęp 2016-03-15]. (pol.).
- ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 48−49. ISBN 83-912463-4-5.