Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu
Symbol zabytku nr rej. A/906 z 23 lutego 2006
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

róg ul. Warszawska 8 z ul. Kazimierza Jagiellończyka 3

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu”
Ziemia53°00′40″N 18°37′06″E/53,011111 18,618333

Kamienica przy ul. Warszawskiej 8 w Toruniu – kamienica położona w centrum Torunia, na rogu ulicy Warszawskiej 8 i Kazimierza Jagiellończyka 3[1]. Główne wejście do budynku znajduje się od strony ul. Warszawskiej[2]. Budynek figuruje w Gminnej Ewidencji Zabytków (nr 2133)[1].

Kamienica była budowana w latach 1897–1898[1]. W 1925 roku do kamienicy wprowadziła się Halina Krzeszowska ps. „Ludmiła” wraz z rodziną. W latach 1942–1945 w budynku mieścił się Sztab Komendy Okręgu Pomorze Armii Krajowej[2]. W lokalu znajdowało się archiwum, odbywały się odprawy oficerów sztabu, szkolono członkinie Wojskowej Służby Kobiet[3]. W 1944 roku mieściła się tu kancelaria Sztabu Okręgu Pomorze Armii Krajowej[4]. Według wspomnień Krzysztofa Troickiego (krewnego Krzeszowskiej), mieszkanie miało dwa wejścia: od strony ul. Warszawskiej i od ul. Kazimierza Jagiellończyka. Tzw. biuro AK mieściło się w najmniejszym pokoju. W mieszkaniu znajdował się okrągły stół z jedną grubszą nogą, w którą wmontowano radio. Broń, materiały sanitarne, zapasowe i maszynę do pisania ukryto w skrytce nad drzwiami frontowymi[2]. Przez Niemców kamienica była nazywana „Domem wdów”[5].

Po 1945 roku w kamienicy zamieszkał Władysław Bichniewicz wraz z żoną Zofią z Dunin-Szostakowiską i córkami Marią i Krystyną[6]. Byli to potomkowie Ludwiki Jędrzejewiczowej, starszej siostry Fryderyka Chopina[7].

Staraniem Elżbiety Zawackiej, 26 września 1991 roku na fasadzie kamienicy (od strony południowej[8]) odsłonięto tablicę informującą, że tym budynku mieścił się Sztab Komendy Okręgu Pomorze Armii Krajowej[2]. Tablicę zaprojektował grudziądzki artysta Ryszard Kaczor[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Gmina Miasta Toruń, Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025 [online], s. 85 [dostęp 2023-04-29].
  2. a b c d Skerska 2019a ↓, s. 62.
  3. a b Skerska 2019b ↓, s. 10.
  4. Skerska 2019b ↓, s. 10-11.
  5. Skerska 2019a ↓, s. 63.
  6. Gawrońska 2023 ↓, s. 7, 10.
  7. Gawrońska 2023 ↓, s. 4.
  8. Gmina Miasta Toruń, Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025 [online], s. 22 [dostęp 2023-04-29].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ewa Gawrońska: Toruńscy potomkowie rodu Chopinów. Toruń: Pomorskie Towarzystwo Muzyczne, 2023. ISBN 978-83-962201-3-4.
  • Elżbieta Skerska. Kamienica na Warszawskiej 8. Sztab Komendy Okręgu Pomorskiego Armii Krajowej w latach 1942–1945. „Biuletyn Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej”. 69, 2019. Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej. ISSN 1732-1913. 
  • Elżbieta Skerska: Walka o niepodległość w cieniu toruńskich kamienic. Spacery śladami działań niepodległościowych na toruńskim Starym i Nowym Mieście w latach 1919–1945. Toruń: Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej, 2019. ISBN 978-83-88693-80-9.