Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 29 we Wrocławiu
 nr rej. A/1571/68 z 30.12.1970[1]
| |
 Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 29 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Kiełbaśnicza 29 |
| Typ budynku |
kamienica |
| Styl architektoniczny |
barok |
| Kondygnacje |
cztery |
| Rozpoczęcie budowy |
XVIII |
| Ważniejsze przebudowy |
poł. XIX, 1879, 1925, 1963, 2000 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51,110594°N 17,029130°E/51,110594 17,029130 | |
Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 29 – kamienica o średniowiecznym rodowodzie znajdujące się przy ul. Kiełbaśniczej we Wrocławiu; jedna z największych barokowych kamienic we Wrocławiu.
Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze relikty murowanego budynku pochodzą z XIV wieku. Pod koniec XV wieku w miejsce wcześniejszej budowli wzniesiono trójskrzydłowy[2], dwukondygnacyjny dom[3][a]. W pierwszym ćwierćwieczu XVI wieku kamienicę podwyższono o jedną kondygnację, a umieszczone w niej okna ozdobiono gotycko-renesanowymi obramieniami. W 1573 roku w północnej skrajnej osi wmontowano boniowany portal: na jego gzymsie wieńczącym umieszczono datę 1573[3].
Na początku XVIII wieku wyburzono[2] i wzniesiono nową lub przebudowano[3][4] kamienicę[2], nadając jej barokowy wystrój. Poddasze zostało zaadaptowane na czwartą kondygnację, nad którą umieszczono profilowany gzyms koronujący. Nad nim umieszczono szczyt w formie edikuli otoczonej wolutami i zwieńczony trójkątnym tympanonem wspartym na parach pilastrów[3]. Pośrodku, w płycinie umieszczona została postać kobieca w antycznej szacie (Ceres)[3].
Pod koniec XVIII[3] lub w połowie XIX wieku[2] fasadę budynku przerobiono, wprowadzając detale wczesnoklasycystyczne. Mniejsze przebudowy miały miejsce jeszcze w 1879 i w 1925 roku[2][4], kiedy to zlikwidowano pierwotne wejście do budynku, a nowe umieszczono w miejscu okna sąsiadującego z portalem[3].
W latach 80. XIX wieku kamienica wraz z sąsiednią nr 30 była własnością Leopolda Freunda. W nich znajdowała się siedziba redakcji gazety „Breslauer Morgenzeitung”[3].
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
Obecnie jest to dom szczytowy, czterokondygnacyjny i dwutraktowy. Jego pięcioosiowa fasada zakończona jest wolutowym szczytem z płyciną pośrodku otoczoną parą pilastrów i na trzech kondygnacjach artykułowana jest lizenami w wielkim porządku[2]. Okna na drugiej i trzeciej kondygnacji są ozdobione klasycystycznymi kamiennymi obramieniami; nad oknami w osi środkowej drugiej i trzeciej kondygnacji znajdują się półkoliste naczółki wsparte na wspornikach wolutowych. Pozostałe okna mają naczółki trójkątne (druga kondygnacja) lub okapniki (trzecia kondygnacja) na konsoli[2]. Na boniowanym parterze, w skrajnych osiach umieszczone zostały portale przy czym jeden, południowy, został zamurowany[2].
Budynki zostały wyremontowane w 1963[5] i w 2000 roku [6]. W 2002 roku zrekonstruowano detal szczytu fasady[7]. Pod adresem Kiełbaśnicza 29 znajduje się czterogwiazdkowy hotel „Dwór Polski”[8].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c d e f g h Harasimowicz 1998 ↓, s. 57.
- ↑ a b c d e f g h Eysymontt 2011 ↓, s. 226.
- ↑ a b c Brzezowski 2005 ↓, s. 213.
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 332.
- ↑ SIP 2019 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
- ↑ Brzezowski 2005 ↓, s. 214.
- ↑ Strona domowa hotelu Dwór Polski
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t. II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998. ISBN 83-7023-679-0.
- Małgorzata Chorowska: Średniowieczna kamienica mieszczańska we Wrocławiu. Wrocław: Oficyna WydawniczaPolitechniki Wrocławskiej, 1994.
- Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. ISBN 83-7085-885-6.
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985.
- System Informacji Przestrzennej Wrocławia, Wrocław: Dział Systemu Informacji Przestrzennej Biura Rozwoju Wrocławia, 2019 [dostęp 2019-06-06] (pol.).