Kaplica Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Weryni
 906 z 31.05.1975[1]
| |||||||||
 Kaplica w 2022 | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Kolbuszowa  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego  | |||||||||
 50°15′16,96″N 21°48′13,54″E/50,254710 21,803760
| |||||||||
_-_wn%C4%99trze.jpg)
Kaplica Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Weryni – zabytkowa kaplica znajdująca się we wsi Werynia w województwie podkarpackim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek powstał w latach 1869–1873 z inicjatywy Zdzisława Tyszkiewicza i jego żony Gabrieli Felicji z Mierów[4]. Początkowo pełnił funkcję kaplicy prywatnej[5]. W okresie międzywojennym wymieniono poszycie dachowe z dachówki karpiówki na blachę, z wyjątkiem przedsionka[3]. W 1939 roku kaplica została złupiona[5].
Po wkroczeniu Armii Czerwonej budynek został zniszczony przez żołnierzy radzieckich, którzy wybili okna oraz zrabowali obrazy i zniszczyli rzeźby. Obiekt wyremontowano po II wojnie światowej[5]. Po wybudowaniu w 1963 roku budynku szkoły władze chciały przenieść kaplicę na inne miejsce[3] lub ją zburzyć[5]. W listopadzie 1963 roku Wydział Budownictwa i Architektury w Kolbuszowej nakazał zaprzestać korzystania z obiektu ze względu na jego zły stan techniczny[5]. 31 maja 1975 budynek wpisano do rejestru zabytków jako część zespołu pałacowo-folwarcznego[1]. Przed przypadającą w 1996 roku[6] 50. rocznicą powstania Zespołu Szkół Rolniczych w Weryni przeprowadzono remont kaplicy, podczas którego zamalowano polichromie w jej wnętrzu na biało[5].
We wrześniu 2008 roku rozpoczęto wymianę poszycia dachowego z blachy na dachówkę karpiówkę[3]. I etap prac remontowych odebrano 20 października tegoż roku[5]. W 2021 roku zakończono kolejny remont kaplicy[7].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kaplica w stylu neogotyckim. Wymurowana z cegły, na zaprawie wapiennej, otynkowana. Powstała na rzucie prostokąta, z zamkniętym trójbocznie prezbiterium i niższym od korpusu ryzalitem pełniącym funkcję przedsionka. Na osi elewacji frontowej prostokątne drzwi zamknięte ostrołukiem. Na szczycie ryzalitu widoczna data 1873[3]. Dach dwuspadowy[4], o konstrukcji drewnianej[3], kryty dachówką karpiówką[5].
Wnętrze w układzie jednoprzestrzennym, z wylewką cementową i sklepieniem kolebkowym. Pierwotne wyposażenie kaplicy nie zachowało się[3]. W przeszłości we wnętrzu znajdował się ołtarz neogotycki z obrazem Najświętszej Panny Maryi Niepokalanie Poczętej[5].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Karta zielona kaplicy. 8 października 1959. [dostęp 2023-07-06]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g mgr Roman Łyżka: Karta biała kaplicy. [dostęp 2023-07-05]. (pol.).
- ↑ a b Kaplica - zespół pałacowy w Weryni. zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2023-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-07)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i oprac. Witold Cesarz: Kaplica Tyszkiewiczów. 31 stycznia 2011. [dostęp 2023-07-05]. (pol.).
- ↑ Tadeusz Kubiś. 50 lat Szkoły Rolniczej w Weryni. „Przegląd Kolbuszowski”, s. 2, wrzesień 1996. Forum Obywateli Ziemi Kolbuszowskiej, przy współudziale Komitetu Organizacyjnego Jubileuszu 50 - lecia Szkoły Rolniczej w Weryni.. ISSN 1232-7646. (pol.).
- ↑ B. Żarkowska, Kaplica już po remoncie [online], www.powiat.kolbuszowski.pl, 26 listopada 2021 [dostęp 2023-07-07].