Karin, córka Monsa

Karin, córka Monsa

Kaarina Maununtytär

Autor	Mika Waltari
Typ utworu	powieść historyczna
Wydanie oryginalne
Język	fiński
Data wydania	1942
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1966
Przekład	Zygmunt Łanowski

Karin, córka Monsa (tytuł oryginału: Kaarina Maununtytär) – powieść historyczna wydana w 1944 (w Polsce w 1966), autorstwa fińskiego pisarza Miki Waltariego.

Tło historyczne

Akcja powieści rozgrywa się w XVI w. na tle zaciekłej rywalizacji o szwedzki tron pomiędzy Erykiem XIV a jego bratem Janem i prób ograniczenia wpływów możnowładztwa przez Eryka. Z punktu widzenia historii Polski ważny jest wątek małżeństwa księcia Jana z Katarzyną Jagiellonką, z którego to związku przyszedł na świat przyszły król Polski – Zygmunt III Waza.

Najważniejsi bohaterowie

• Eryk XIV Waza – król Szwecji,
• Karin (Katarzyna Månsdotter) – córka Månsa (strażnika miejskiego), kochanka króla, potem jego żona.
• Książę Jan – brat Eryka i jego główny przeciwnik,
• Katarzyna Jagiellonka – żona Jana,
• Jöran Persson – kanclerz na dworze królewskim,
• Charles de Mornay – Francuz, najbardziej zaufany dworzanin Eryka.

Treść

Powieść przedstawia losy tytułowej Karin, która z ubogiej dziewczyny, córki strażnika miejskiego, stała się żoną króla Szwecji Eryka XIV Wazy. Akcja zaczyna się w momencie koronacji Eryka, po śmierci jego ojca, Gustawa. Eryk, chcąc powetować sobie upokorzenia z czasów młodości, otacza się przepychem i prowadzi hulaszczy tryb życia. Jednak pewna zmiana zachodzi, gdy przypadkiem na miejskim targu spotyka Karin. Zauroczony dziewczyną postanawia oddać ją pod opiekę swemu przyjacielowi Gertowi Cantorowi, a następnie zabiera ją na swój dwór. Tam Karin pobiera nauki, a po pewnym czasie między nią a Erykiem zawiązuje się uczucie. Dziewczyna rodzi królowi córkę i syna i władca postanawia w końcu ją poślubić. Jednak ich szczęście nie trwa długo, bo wybucha rebelia spowodowana niezadowoleniem szlachty z ograniczania jej praw przez władcę, otwartym terrorem wobec przeciwników politycznych, ciągłymi wojnami i pogarszającym się zdrowiem psychicznym króla. Na tronie zasiada brat Eryka Jan, Eryk zostaje uwięziony i w końcu umiera, natomiast Karin, po odebraniu jej dzieci zostaje zesłana do Finlandii.

Bibliografia

• Mika Waltari: Karin córka Monsa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988. ISBN 83-06-01696-3. Brak numerów stron w książce