Karolina z Ostaszewskich Wojciechowska
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku |
cmentarz Wojsk Polskich w Kielcach |
Zawód, zajęcie |
nauczycielka |
Rodzice |
Karol Ostaszewski |
Małżeństwo |
Teofil Wojciechowski |
Karolina z Ostaszewskich Wojciechowska (ur. 6 stycznia 1837 w Pilicy, zm. 3 grudnia 1929 w Kielcach) – polska działaczka niepodległościowa, uczestniczka tajnych organizacji kobiecych, kurierka w powstaniu styczniowym 1863 r.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się jako córka Karola i Franciszki z Dobrakowskich.[1] Jej ojciec, Karol Ostaszewski (1795-1879), był szwoleżerem Gwardii napoleońskiej. Stracił wzrok w bitwie narodów pod Lipskiem 1813 r.[2] Po wojnie zamieszkał w Zarzeczu, na przedmieściu Pilicy, gdzie dnia 6 stycznia 1837 roku urodziła się jego córka Karolina (w sąsiedztwie, w rodzinnym majątku Ostaszewskich Kleszczowa[3], mieszkały siostry Karola Ostaszewskiego).[4]
Wychowana w tradycjach patriotycznych, otrzymała staranne wykształcenie; jej nauczycielami byli m.in. pisarz Józef Korzeniowski i historyk Kazimierz Stronczyński.
Podczas powstania styczniowego działała w tajnej organizacji kobiecej. Dowoziła powstańcom leki, opatrunki, żywność i ubrania. Pełniła służbę wywiadowczą, przewoziła zlecenia i depesze między oddziałami powstańczymi. Za działalność kurierską otrzymywała wyrazy uznania powstańców i adiutantki powstańczych dowódców, Anny Pustowójtówny.
Pomagała w organizowaniu przerzutu do Galicji rozbitków z powstania, zagrożonych zsyłką na Sybir. Na jej przechowaniu znajdowała się pieczątka ekspozytury Rządu Narodowego. Dnia 15 listopada 1863 została aresztowana i skazana na zesłanie. Dzięki staraniom jej ociemniałego ojca, którym się opiekowała, została wypuszczona na wolność przez dowódcę wojsk rosyjskich, Węgra Czengiery’ego. Jednakże majątek, będący w posesji Ostaszewskich w Kleszczowej, choć znajdował się w rękach jej ciotek, został rodzinie skonfiskowany.
Po klęsce powstania styczniowego podjęła działalność pedagogiczną; w listopadzie 1864 została nauczycielką polskiego i francuskiego w gimnazjum żeńskim w Piotrkowie. W 1865 wyszła za mąż za Teofila Wojciechowskiego, nauczyciela w Wawrzeńczycach, oddanego szerzeniu oświaty na wsi, w czym mu pomagała ucząc religii i historii Polski, pomimo surowego zakazu władz rosyjskich. W 1882 przeniosła się do Kielc, gdzie jej mąż otrzymał posadę nauczyciela szkoły powszechnej. W 1884 owdowiała, wcześniej pochowawszy kilkoro swoich dzieci; przy życiu pozostała jedna jej córka, Władysława.
Zmarła w Kielcach dnia 3 grudnia 1929. We wspomnieniach jednego z weteranów powstania 1863 roku, Kacpra Borzęckiego, pozostawiła po sobie pamięć “matrony staroszlacheckiej o dobrym sercu i podniosłych ideałach, miała „umysł wszechstronny, encyklopedyczny, dar wymowy, niezwykły humor i dowcip” i była kobietą “o niewyczerpanej pogodzie ducha i usposobieniu, które wytwarzało dokoła wśród znajomych i najbliższego otoczenia atmosferę radosną”. [5]
Jej grób znajduje się na cmentarzu Wojsk Polskich w Kielcach.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Cmentarz Wojsk Polskich w Kielcach (fotografie nagrobka)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Akt urodzenia: Pilica (obecn. woj. śląskie), miejsc. Zarzecze, 5/1837
- ↑ Dziennik Poznański 1879.03.30 R.21 nr 74, str. 3: „W tych dniach zmarł w Pilicy w Kongresówce Karol Ostaszewski, weteran napoleoński, w wieku lat 89, który jako gid [fr. guide] służył ongi w gwardyi wielkiego cesarza Francyi. Pod Lipskiem stracił wzrok, wskutek tego przeżył zupełnie ociemniały lat 64.”’
- ↑ powiat olkuski, parafia Chlina
- ↑ W 1842 otrzymał od zaborcy potwierdzenie szlachectwa w Królestwie, ale nie śpieszył się z uiszczeniem za to opłaty skoro jeszcze w 1850 był urzędowo wzywany do jej pokrycia. Zob. Dziennik Urzędowy Guberni Radomskiej, Rok 1850, numer 19 - zawiera wezwanie rządu gubernialnego radomskiego do uiszczenia opłat za świadectwa heroldii; na liście jest m.in. „Ostaszewski Karol, miasto Pilica”.
- ↑ Gazeta Kielecka nr 10 z 2 lutego 1930 r., s 2: Kacper Borzęcki, Ku pamięci uczestniczki powstania 1863 r.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kobiety – powstańcy styczniowi
- Polskie sanitariuszki
- Polscy działacze oświatowi (Królestwo Kongresowe)
- Polscy nauczyciele języka polskiego
- Polscy nauczyciele języka francuskiego
- Ludzie związani z Piotrkowem Trybunalskim
- Ostaszewscy herbu Ostoja
- Ludzie urodzeni w Pilicy (województwo śląskie)
- Ludzie związani z Kielcami
- Pochowani na cmentarzu Partyzanckim w Kielcach
- Urodzeni w 1837
- Zmarli w 1929