Karty polskie
|
|
|
| |
|---|---|---|---|---|
| Wino | Czerwień | Żołądź | Dzwonek | |
| D | 
|
|
|
|
| K | 
|
|
|
|
| O | 
|
|
|
|
| U | 
|
|
|
|
| X | 
|
|
|
|
| 9 | 
|
|
|
|
| 8 | 
|
|
|
|
| 7 | 
|
|
|
|
| 6 | 
|
|
|
|
Karty polskie – tradycyjna nazwa na talię 36 kart w tzw. typie niemieckim. Składa się z czterech barw: Wina (jego odpowiednikiem w typie francuskim jest pik), Czerwieni (kier), Żołędzia (trefl) i Dzwonka (karo) oraz pięciu figur: Tuz (as), Kralka (dziesiątka), Król (król), Wyżnik (dama), Niżnik (walet) i czterech blotek: dziewiątka, ósemka, siódemka, szóstka. Niekiedy można było spotkać: piątkę, czwórkę i trójkę
Historia
Pierwsze karty tego typu przywożone z Niemiec pojawiły się w polskich miastach już w XV stuleciu, niebawem też ruszyła produkcja krajowa. Według Łukasza Gołębiowskiego polskimi kartami grano m.in. w gry: kupiec, kasztelan, wózek, skrzetułka, drużbart, pamfil, chapanka, tryszak, mariasz, pikieta i ćwik.
Od XVIII w. zaczęły stopniowo dominować karty francuskie i przejęta stamtąd nomenklatura, zaś „tradycyjne” karty polskie przez cały wiek XIX traciły stopniowo popularność. Obecnie kartami tego wzoru (talia 32 sztuki) grywa się na Śląsku w skata.
O kartach w literaturze pięknej
Zobacz też
Bibliografia
- Łukasz Gołębiowski, Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym lub niektórych tylko prowincyach, Warszawa 1831.
- Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana.
Linki zewnętrzne
- Sławomir Cyfert: Krótka historia polskich kart do gry. [dostęp 2008-11-17].
- Talia kart z Austrii – podobna do tej polskiej