Kasztelanowie santoccy
Kasztelanowie santoccy – urzędnicy kasztelanii santockiej, powstałej w średniowieczu przy grodzie w Santoku. Pierwszych kasztelanów odnotowano od XIII w.[1], ostatnich w końcu I Rzeczypospolitej[2]. Kasztelan santocki wszedł do senatu jako kasztelan mniejszy, ostatni z grupy 9 senatorów województwa poznańskiego[3]. Konstytucja sejmu lubelskiego 1569 r. wyznaczyła mu 94. miejsce w senacie Rzeczypospolitej, między kasztelanem kowalskim a kasztelanem sochaczewskim[4].
Kasztelanowie santoccy (do 1793 r.)
[edytuj | edytuj kod]W średniowieczu znane są głównie daty, kiedy daną osobę wspomniano (wsp.) w źródłach z urzędem kasztelana santockiego, dlatego podane niżej zakresy do XV w. włącznie przeważnie nie są latami granicznymi sprawowania urzędu. Od XV w. daty te można ustalić z coraz większą pewnością; od XVI w. znana jest większość dat nominacji, awansu lub zgonu wyznaczających czas piastowania kasztelanii.
| Lp. | Imię i nazwisko | Daty sprawowania urzędu |
|---|---|---|
| 1. | Paweł | ok.1230? |
| 2. | Piotr (Piotrek) | wsp. 1232-1233 |
| 3. | Beno (Bień) | wsp. 1236 |
| 4. | Borzysław | wsp. 1245 |
| 5. | Krystyn | wsp. 1250-1251 |
| 6. | Eustachy Jankowic | wsp. 1256 |
| 7. | Gosław | wsp. 1260 |
| 8. | Piotr (Piotrek) | wsp. ok.1278–1280 |
| 9. | Wincenty z Szamotuł | wsp. ok.1280–1281 |
| 10. | Dzierżykraj | wsp. 1286–1290 |
| 11. | Olbracht Jankowic | ok. 1292 |
| 12. | Kiełcz z Szamotuł | wsp. 1294 |
| 13. | Wojsław z Gryżyny | wsp. 1365 zm. 1373 |
| 14. | Dziersław Grochola z Ostroroga | wsp. 1383-1387 zm. przed 1390 |
| 15. | Jan | wsp. 1393–1400? |
| 16. | Mikołaj z Błociszewa i Brodnicy | wsp. 1401–1415 |
| 17. | Mikołaj z Żydowa | 1415–1419 |
| 18. | Jan Głowacz z Graboszewa i Leżenic | 1420–1433 |
| 19. | Jan Łopata z Kalinowy i Siedlemina | 1435–1457 |
| 20. | Wincenty z Bieganowa | wsp. 1458 |
| 21. | Piotr Bniński z Mosiny i Opalenicy | 1463–1466 |
| 22. | Sędziwój Czarnkowski | 1467–1486 |
| 23. | Jan Sokołowski z Wrzącej | 1489–1494/1495 |
| 24. | Mikołaj Grodziecki (z Grodźca) | 1495–1522/1524 |
| 25. | Wawrzyniec Grabienicki | 1528–1545 |
| 26. | Wojciech Ostroróg | 1545–1558/1559 |
| 27. | Jan Opaliński | 1560–1561 |
| 28. | Stanisław Spławski | 1561–1563 |
| 29. | Wojciech Sędziwój Czarnkowski | 1563–1569 |
| 30. | Mikołaj Borek Gostyński | 1569–1580 |
| 31. | Piotr Grodziecki | 1580–1587 |
| 32. | Stanisław Russocki | 1588–1597 |
| 33. | Jan Czarnkowski | 1597–1598 |
| 34. | Jan Grudziński | 1598–1600 |
| 35. | Jan z Górki Roszkowski | 1601–1604 |
| 36. | Piotr Chojeński | 1604–1614/1615 |
| 37. | Krzysztof Tuczyński | 1615–1623 |
| 38. | Jan Potulicki | 1624–1632/1633 |
| 39. | Jan Smoszewski | 1633–1644/1645 |
| 40. | Paweł Gembicki | 1645–1647?[7] |
| 41. | Jan Sierakowski | 1647?–1649 |
| 42. | Chryzostom Jaskólski | 1649–1653 |
| 43. | Wojciech Miaskowski | 1654–1671 |
| 44. | Adrian Miaskowski | 1672–1681 |
| 45. | Adam Franciszek Breza | 1682–1690 |
| 46. | Łukasz Gajewski | 1690–1703 |
| 47. | Wojciech Święcicki | 1703–1732 |
| 48. | Telesfor Zakrzewski | 1732–1736 |
| 49. | Łukasz Kwilecki | 1736–1737 |
| 50. | Andrzej Zakrzewski | 1737–1738 |
| 51. | Bartłomiej Szołdrski | 1738–1744 |
| 52. | Józef Zakrzewski | 1744 |
| 53. | Leonard Raczyński | 1746–1756 |
| 54. | Antoni Wyssogota Zakrzewski | 1756–1757 |
| 55. | Maciej Malczewski | 1757–1769 |
| 56. | Stefan Moszczeński | 1769–1771 |
| 57. | Prokop Sczaniecki | 1772–1772 |
| 58. | Jakub Komorowski | 1772–1781 |
| 59. | Jan Lipski | 1781–1785/1786 |
| 60. | Michał Krzyżanowski | 1786–1790 |
| 61. | Nikodem Zakrzewski | 1790–1793 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko (oprac.): Urzędnicy wielkopolscy XII-XV wieku. Spisy. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 65, seria: Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy. ISBN 83-04-01815-2.
- ↑ A. Bieniaszewski (oprac.): Urzędnicy wielkopolscy XVI-XVIII wieku. Spisy. T. I/2. Wrocław: Ossolineum, 1987, s. 161, seria: Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy. ISBN 83-04-02561-2.
- ↑ Z. Gloger: Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Wyd. II. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1903, s. 91-92.
- ↑ J. Ohryzko (wyd.): Volumina Legum. T. II. Petersburg: 1859, s. 93.
- ↑ M. Bielińska, A. Gąsiorowski, J. Łojko (oprac.): Urzędnicy wielkopolscy XII-XV wieku. Spisy. T. I/1. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 65-66 i 161-162, seria: Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy. ISBN 83-04-01815-2.
- ↑ A. Bieniaszewski (oprac.): Urzędnicy wielkopolscy XVI-XVIII wieku. Spisy. T. I/2. Wrocław: Ossolineum, 1987, s. 157-161, seria: Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy.
- ↑ W. Dworzaczek: Genealogia. Warszawa: 1959, s. tabl. 150.