Kitty Lange Kielland

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kitty Lange Kielland
Ilustracja
Portret Kielland autorstwa Harriet Backer
Data i miejsce urodzenia

1843
Stavanger

Data i miejsce śmierci

1914
Kristiania

Narodowość

norweska

Język

norweski

Dziedzina sztuki

malarstwo

Kitty Lange Kielland (ur. 1843 w Stavanger, zm. 1914 w Kristianii) – norweska malarka, pejzażystka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodziła z zamożnej rodziny. Naukę malarstwa podjęła dopiero w wieku 30 lat. W tym celu w 1873 r. zamieszkała w Karlsruhe i została prywatną uczennicą malarza realisty Hansa Gudego[1], nie mogąc, jako kobieta, oficjalnie dołączyć do jego klasy na akademii sztuk pięknych[2]. Styl malowania jej nauczyciela miał trwały wpływ na jej twórczość[1]. W 1875 r. przeprowadziła się do Monachium, dołączając do funkcjonującej w tym mieście nieformalnej grupy malarzy norweskich[1]. Kształciła się tam pod kierunkiem Hermanna Baischa oraz Eilifa Peterssena[2]. W 1879 r. przeniosła się do Paryża[1]. Również i to miasto w latach 70. i 80. XIX w. było ważnym ośrodkiem edukacji i wymiany doświadczeń dla malarzy nordyckich[3].

Kielland regularnie podróżowała latem w rodzinne strony; pejzaże regionu Jæren z tamtejszymi równinami, bagnami i torfowiskami stały się głównym powracającym motywem w jej twórczości[1]. Była pod tym względem pionierką, żaden artysta wcześniej nie poświęcił tyle miejsca krajobrazom tej części Norwegii[2][4]. Jej pejzaże miały realistyczny charakter, starannie i drobiazgowo oddawała zarówno ukazywany krajobraz, jak i przedstawiane zjawiska atmosferyczne[2]. Pierwsze dzieło, jakie wystawiła publicznie, zaprezentowany na paryskim Salonie w 1879 r. Widok Ogne, było właśnie pejzażem z regionu jej urodzenia[1]. Kielland była przy tym jedną z pierwszych norweskich pejzażystek, gdyż w jej czasach kobiety trudniące się malarstwem tworzyły głównie portrety i kompozycje we wnętrzach[4]. Ponadto jako jedna z pierwszych w Norwegii tworzyła całe kompozycje w plenerze[4].

Kielland zabierała głos w publicznych debatach o sztuce oraz o prawach kobiet[1]. Pisała opowiadania, artykuły i listy do pracy, w których domagała się równych praw i obowiązków dla mężczyzn i kobiet tak w domu, jak i w miejscu pracy. W 1884 r. była jedną z założycielek Norweskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Kobiet[4]. Wspierała młodszych artystów, przyczyniła się do powstania pierwszej kolekcji muzeum sztuki w Stavanger i stworzyła fundusz na zakupy dzieł na potrzeby Galerii Narodowej w Kristianii[4].

Przebywając w Paryżu, interesowała się nowymi trendami w sztuce i pobierała lekcje u Léona Pelouse’a[1]. Była jedną z prekursorek neoromantyzmu w malarstwie norweskim[4][1], zainspirowana twórczością Pierre’a Puvisa de Chavannesa[1]. W latach 90. XIX w., pod wpływem Jensa Ferdinanda Villumsena, uprościła swój styl tworzenia[1]. W jej obrazach zaczęły dominować motywy górskie oraz wyobrażenia kwiatów. W ostatnich latach, cierpiąc z powodu demencji, malowała niewiele[1].

Widok Ogne

Siostra pisarza Alexandra Kiellanda, jednego z czołowych norweskich pisarzy realistów. Rodzeństwo utrzymywało ze sobą kontakty i inspirowało się nawzajem w procesach twórczych[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m A Mirror of Nature: Nordic Landscape Painting 1840-1910 [online], www.artsmia.org [dostęp 2023-03-04].
  2. a b c d Kitty (Lange) Kielland, [w:] The Concise Grove Dictionary of Art, Oxford University Press, Oxford 2003.
  3. A. Bagińska, W. Głowacki, Bliska/daleka Północ. Malarstwo nordyckie i polskie na przełomie XIX i XX wieku, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2022, s. 84.
  4. a b c d e f Open air – Stavanger Art Museum [online], stavangerkunstmuseum.no [dostęp 2023-03-04] (ang.).