Klasztor Rzymian
30°21′26″N 30°16′22″E/30,357222 30,272778
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Obiekty sakralne | |
| kościół |
św. Teodora (Anba Tardus) |
| kościół |
św. Michała (XII w.) |
| kościół |
św. Jana Chrzciciela (XIX w) |
| Data budowy |
335 |
Położenie na mapie Egiptu  | |
| 30°21′26″N 30°16′22″E/30,357222 30,272778
| |
Klasztor Rzymian[1] (kopt. ⲡⲁⲣⲟⲙⲉⲟⲥ, arab. البراموس Dajr al-Baramus, Dayr al-Barāmūs[2] : Paromeos, Baramos) – koptyjski klasztor[3] pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny[4][5], położony w Wadi an-Natrun (starożytne Skete) w północnym Egipcie (około 90 km od Kairu[4] i 10 km od klasztoru Świętego Makarego[3]). Założony został przed 340 rokiem przez eremitę Makarego Wielkiego Egipskiego, uważanego za jednego z ojców egipskiego monastycyzmu, uznanego później za świętego katolickiego i prawosławnego[6][3]. Klasztor funkcjonuje od IV wieku aż po czasy współczesne[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Arabska nazwa Baramûs jest transliteracją koptyjskiego ⲡⲁⲣⲟⲙⲉⲟⲥ = Pa-Romeos w znaczeniu „(klasztor) Rzymian”. Rękopis „Życie Świętego Makarego” z X wieku przywołuje stare określenie tego klasztoru: „cela Rzymian”. Koptyjski rękopis Paisjusza Wielkiego „Życie Rzymskich Świętych, Maksymusa i Domicjusza, synów Walentyniana” wysławia świętość życia braci, którzy, według jednego z możliwych wyjaśnień mieli z czasem być uwiecznieni w nazwie klasztoru[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza osada mnichów została w tym miejscu założona przed 340 rokiem. Centralną budowlą był kościół otoczony rozsianymi na pustyni celami mnichów[7]. Osada-erem gromadziła najstarszą wspólnotę eremicką w Wadi an-Natrun[4]. Przed końcem IV wieku w tym rejonie istniały już cztery wspólnoty chrześcijańskie – zgromadzona w eremie funkcjonującym w rejonie obecnego klasztoru Rzymian, eremie św. Makarego, św. Jana Kolobosa oraz Biszwiego (świętego Paisjusza)[8]. Po śmierci Makarego w 390 roku, pustelnicze życie wiedli w tym rejonie jego uczniowie. Sukcesywnie rosła liczba mnichów i przybywało nowych eremów. Klasztor Rzymian był jednym z 50 zbudowanych w tym rejonie. Wraz z trzema innymi przetrwał do czasów współczesnych[3].
Klasztor funkcjonuje pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny[4]. Starożytny kościół św. Teodora (St. Theodore / Anba Tardus) jest wyłączony z użytku. W klasztornym kościele św. Michała zachowały się freski datowane na XII wiek. Elementy trzykondygnacyjnej wieży są datowane na VII wiek. Ponadto klasztor dysponuje kaplicą św. Jerzego i XIX-wiecznym kościołem św. Jana Chrzciciela[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Protokół XCV posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2016, s. 3.
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Zeszyt 2 (Bliski Wschód). Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2004, s. 58. ISBN 978-83-254-0825-1.
- ↑ a b c d e UNESCO: The monasteries of the Arab Desert and Wadi Natrun. UNESCO World Heritage Centre 1992-2017. [dostęp 2017-06-03]. (ang.).
- ↑ a b c d St.Mark Foundation: Wadie El Natrun Symposium | El Baramous Monastery. stmarkfoundation.com. [dostęp 2017-06-21]. (ang.).
- ↑ a b Youssria Sawris, Fawzy Estafanous, br. Bertie, Rafik Gabriel: Saint Macarius Monastery (tom I). Wadi al-Natrun: The St. Mark Foundation, 2009, s. 1.
- ↑ stmacariusmonastery.org: The Monastery of St. Macarius at Scetis (Wadi Natrun). Monastery of St Macarius the Great at Scetis. [dostęp 2017-06-03]. (ang.).
- ↑ a b Hugh G. Evelyn White: The Monasteries of the Wadi‘N Natrun Part 2: The History of the Monasteries of Nitria and of Scetis. Nowy Jork: 1932, s. xxiii. ISBN 0-405-02244-1.
- ↑ H. G. Evelyn White. The Egyptian Expedition 1916-1919: IV. The Monasteries of the Wadi Natrun. „The Metropolitan Museum of Art Bulletin”. 15 (7), s. 34-39, 1920. The Metropolitan Museum of Art. (ang.).