Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie
A.K.I-11a/206 z dnia 06.03.1933[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Pleszew

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie

Wezwanie

św. Jana Chrzciciela

Położenie na mapie Pleszewa
Mapa konturowa Pleszewa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie”
Położenie na mapie powiatu pleszewskiego
Mapa konturowa powiatu pleszewskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie”
Położenie na mapie gminy Pleszew
Mapa konturowa gminy Pleszew, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie”
Ziemia51°53′45″N 17°47′16″E/51,895833 17,787778
Strona internetowa

Kościół Ścięcia Świętego Jana Chrzciciela w Pleszewierzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Pleszew. Mieści się przy Placu Kościelnym. Należy do dekanatu Pleszew.

Historia i architektura[edytuj | edytuj kod]

Świątynia istnieje co najmniej od XIV stulecia i do 1806 roku otoczona była cmentarzem grzebalnym. Budowla murowana, orientowana, zbudowana jako gotycka i odbudowana po spaleniu w 1606 i 1715. Częściowo spalona w 1806 roku. i odbudowana w latach 1807–1822, eklektyczna, z elementami gotyckich murów. Powiększona w 1854 roku o wschodnią zakrystię, a w latach 1873–1878 o neogotycką kaplicę św. Józefa. W 1933 roku została wpisana do rejestru zabytków. W latach pięćdziesiątych XX wieku na ścianach i sklepieniach naw oraz prezbiterium zostały wykonane sztukaterie o charakterze rokokowym przez Jana Żaka, stiuki kolumn i ołtarza głównego wykonane przez Leona Cybińskiego, jak i sklepienie w prezbiterium.

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Kościół posiada trzy ołtarze w stylu barokowo-klasycystycznym, z przebudowanymi zakończeniami. W kaplicy św. Józefa znajduje się pseudogotycki ołtarz z około 1898 roku, wykonany w warsztacie Antoniego Szymańskiego oraz pseudogotycka chrzcielnica. Na fasadzie budowli są umieszczone dwie tablice z 1925 roku zaprojektowane przez Władysława Marcinkowskiego upamiętniające ofiary I wojny światowej, powstania wielkopolskiego oraz wojny polsko-radzieckiej, a na elewacji północnej – księdza Kazimierza Niesiołowskiego (wykonana w 1974 roku) i ks. Jerzego Popiełuszki (wykonana w 1999 roku) oraz dwie tablice poświęcone św. Janowi Chrzcicielowi, ustanowionemu patronem Pleszewa w 2003 roku[2].

Organy[edytuj | edytuj kod]

O pierwszych organach w kościele wiadomo jak dotąd niewiele. Jednomanuałowy instrument rozebrano przed 1887 r. z powodu prac remontowych w kościele. Po zakończeniu tych prac próbowano wyposażyć kościół w nowe organy, których budowa nie doszła jednak do skutku. W późniejszym czasie planowano także zmontować stare organy i je wyremontować. Sprawa budowy nowego instrumentu powróciła po I wojnie światowej. W grudniu 1926 r. powierzono Albertowi Polcynowi budowę obecnych organów, które zostały wykonane około dwa lata później. W latach powojennych instrument został rozbudowany o pięć głosów przez Kazimierza Urbańskiego z Bydgoszczy. Wtedy też rozbudowano prospekt o boczne segmenty, w których znajdują się piszczałki Puzonu. Około 2010 r. instrument przeszedł naprawy, których poziom był bardzo niski[3].

Dyspozycja instrumentu:

Manuał I Manuał II Pedał
1. Bourdun 16’ 1. Prync.skrz. 8’ 1. Subbas 16’
2. Pryncypał 8’ 2. Flet amab 8’ 2. Violon 16’
3. Gamba 8’ 3. Aeolina 8’ 3. Octavbas 8’
4. Gemshorn 8’ 4. Vox coel. 8’ 4. Cello 8’
5. Salicional 8’ 5. Dolce flet 4’ 5. Puzon 16*
6. Holflet 8’ 6. Major fl. 8*
7. Oktawa 4’ 7. Obój 8*
8. Fugara 4’
9. Rurflet 4’
10. Kornet 2–3 f.
11. Mixtura 3f.
12. Museta 8*
13. Szałamaja 8*

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-12-08].
  2. Zabytki Pleszewa i okolic. Miasto i Gmina Pleszew. [dostęp 2012-12-08].
  3. Pleszew ( Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2023-09-04] (pol.).