Kocioł Małego Stawu
Kocioł Małego Stawu – kocioł polodowcowy w Karkonoszach w Sudetach Zachodnich[1]. Znajduje się w środkowo-wschodniej części Karkonoszy, u wschodniego krańca Śląskiego Grzbietu[1]. Podcina on północno-wschodnie zbocza Smogorni (1489 m n.p.m.) i Równi pod Śnieżką (1400 m n.p.m.). Jego ściany są wysokie na około 200 m. Dno znajduje się na wysokości 1183 m n.p.m.[1]
Na dnie kotła powstało jezioro cyrkowe Mały Staw[1]. Niecka Małego Stawu jest zamknięta od północy moreną czołową ostatniego etapu zlodowacenia. Moreny czołowe, boczne oraz moreny denne starszych etapów zlodowacenia występują na przestrzeni około 2 km poniżej kotła w kierunku północnym. Najniższe moreny występują na wysokości 800–820 m n.p.m. Największy zasięg lodowca wynosił 3500 m[2]. Lodowiec górski wypływający z Kotła Małego Stawu łączył się z lodowcem wypływającym z Kotła Wielkiego Stawu i w związku z czym kotły mają wspólną część moren powstałych w starszych etapach zlodowacenia.
Ściany kotła pocięte są kilkoma żlebami i porośnięte bogatą roślinnością subalpejską[1]. U wylotu żlebów powstały stożki piargowe, które zasypują jezioro.
Kocioł powstał w plejstocenie, prawdopodobnie w czasie ostatniego zlodowacenia (bałtyckiego).
W północno-wschodniej części kotła, nad Małym Stawem, znajduje się Schronisko PTTK „Samotnia”.
Na garbie morenowym, zamykającym od północy Kocioł Małego Stawu, na wysokości 1158 m n.p.m. znajduje się dawny Domek Myśliwski, wzniesiony w 1924 roku na polecenie hrabiego Schaffgotscha jako St. Leonard am Kleine Teich (Św. Leonard nad Małym Stawem). Jest to drewniany budynek z piętrem pokrytym deskami ułożonymi pionowo, przykryty dwuspadowym dachem. Po II wojnie światowej początkowo pełnił funkcję prywatnego schroniska, później mieściła się w nim gajówka, a po utworzeniu w 1959 roku parku narodowego mieściła się w nim Stacja Naukowo-Badawcza Karkonoskiego Parku Narodowego. Z końcem 1963 roku obiekt wydzierżawił Akademicki Klub Turystyczny z Wrocławia i w 1964 roku uruchomił w nim schronisko studenckie z 30 miejscami noclegowymi[3]. W latach 70. XX wieku Domek Myśliwski przeszedł remont, a obecnie jest ośrodkiem informacyjnym parku.
W Wielkim Żlebie (Slalomowym) uprawiano, z przerwami ze względu na wymogi ochrony przyrody, zawody narciarskie ("Slalom Wiosenny", "Slalom Czekoladowy", zawody o "Puchar Samotni").
Kocioł Małego Stawu stanowi niebezpieczne miejsce zimą, schodzą tu liczne groźne lawiny i dlatego szlaki turystyczne mogą być okresowo zamknięte[1].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przez Kocioł Małego Stawu przechodzi szlak turystyczny[4]:
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 3: Karkonosze. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 103, 105. ISBN 83-7005-168-5.
- ↑ Migoń P. Karkonosze - rozwój rzeźby terenu. W: Mierzejewski P. (red.), 2005: Karkonosze. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, strona 340.
- ↑ Czerwiński Janusz: "Domek myśliwski" w Karkonoszach, w: "Wierchy" R. 34, Kraków 1966, s. 241
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2018-05-01].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 3 Karkonosze, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1993, ISBN 83-7005-168-5.
- Migoń P. Karkonosze - rozwój rzeźby terenu. W: Mierzejewski P. (red.), 2005: Karkonosze, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 83-229-2675-8.
- Mapa turystyczna Karkonosze polskie i czeskie 1:25 000, Wydawnictwo "Plan", Jelenia Góra, ISBN 83-88049-26-7.