Kolec Topalli
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
językoznawca |
| Odznaczenia | |
| Mjeshtër i Madh | |
Kolec Topalli (ur. 4 grudnia 1938 w Szkodrze, zm. 24 maja 2018 w Tiranie[1]) – albański językoznawca.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Nusha Topalliego[2]. Po przejęciu władzy przez komunistów rodzina Topalli była internowana w Tepelenie[2]. Szkołę średnią ukończył w Szkodrze, a następnie uczył się w miejscowej szkole pedagogicznej[3]. W 1964 ukończył studia z zakresu języka i literatury albańskiej na Uniwersytecie Tirańskim[3]. Po studiach pracował jako nauczyciel w Kukësie, Lezhy, Gramshu i w Krui[3]. W roku 1992 objął stanowisko sekretarza generalnego Prezydenta Republiki Albanii, które sprawował do roku 1997[3]. W tym samym roku rozpoczął pracę naukową w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa. W latach 2006-2007 pełnił funkcję radcy w ambasadzie Albanii w Rzymie. W latach 2007-2014 pracował naukowo w Centrum Studiów Albanologicznych w Tiranie[3].
Zainteresowania naukowe Topalliego obejmowały kwestie fonetyki i etymologii języka albańskiego[1]. Prowadził zajęcia z fonetyki historycznej dla studentów Uniwersytetu Tirańskiego[3]. Był autorem ponad 250 publikacji[3].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Od 2008 członek Akademii Nauk Albanii, a od 2012 członek zagraniczny Akademii Nauk i Sztuk Kosowa[3]. Za Słownik etymologiczny języka albańskiego wydany w 2017 otrzymał nagrodę Çabej, książka ta została uznana w tym roku za najlepszą w dziedzinie albanologii. Uhonorowany tytułem Wielkiego Mistrza (Mjeshtër i Madh)[3].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- 1995: Theksi në gjuhën shqipe
- 1996: Për historinë e hundorësisë së zanoreve në gjuhën shqipe
- 1998: Zhvillimi historik i diftongjeve të shqipes
- 2000: Shndërrime historike në sistemin zanor të gjuhës shqipe
- 2001: Sonantet e gjuhës shqipe
- 2002: Mbylltoret e gjuhës shqipe
- 2003: Fërkimoret e afrikatet e gjuhës shqipe
- 2004: Dukuritë fonetike të sistemit bashkëtingëllor të gjuhës shqipe
- 2008: Evolucioni historik i përemrave të shqipes
- 2009: Sistemi rasor i emrave të shqipes
- 2011: Gramatikë historike e gjuhës shqipe
- 2017: Fjalori Etimologjik të Gjuhës shqipe
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kolec Topalli. akad.gov.al. [dostęp 2023-12-29]. (alb.).