Kombinat DAG Alfred Nobel Krzystkowice
![]() Opuszczony budynek pofabryczny | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1939 |
Data likwidacji |
1945 |
Forma prawna |
spółka akcyjna |
Położenie na mapie gminy Nowogród Bobrzański ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu zielonogórskiego ![]() | |
51°49′13,0800″N 15°12′02,1600″E/51,820300 15,200600 |
Kombinat DAG Alfred Nobel Krzystkowice (Alfred Nobel Dynamit Aktien-Gesellschaft) – pozostałości niemieckiej fabryki amunicji na terenie lasów w okolicach Nowogrodu Bobrzańskiego. Zajmują ok. 35 km² powierzchni. Część terenu jest niedostępna z powodu przejęcia przez jednostkę wojskową oraz zakład karny w pobliskim Krzywańcu.
Fabryka została założona prawdopodobnie w 1939 roku jako filia koncernu IG Farben. Jej profil produkcji jest nie do końca poznany z powodu braku dokumentacji. Na bardzo ściśle strzeżonym terenie zakładu znajdowały się bloki mieszkalne i kasyna, własna straż pożarna i sieć kolejowa z licznymi rampami przeładunkowymi. Istniała tu też filia obozu koncentracyjnego Gross Rosen, którego więźniowie stanowili dużą część siły roboczej fabryki.
Część urządzeń została zdemontowana i ewakuowana krótko przed ofensywą armii radzieckiej, reszta zdemontowana i wywieziona przez Rosjan po wojnie. Do dziś pozostały konstrukcje betonowe, ruiny hal produkcyjnych, olbrzymie silosy pokryte kilkumetrową warstwą ziemi, na których zdążyły już wyrosnąć drzewa. Widoczne są pozostałości infrastruktury w postaci sieci dróg i linii kolejowych oraz schronów (służących w przypadku nalotów oraz wybuchów w wyniku wypadków przy pracy). Teren, obecnie niestrzeżony, stanowi okoliczną atrakcję turystyczną.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- DAG Fabrik Bromberg – bliźniacza fabryka, należąca do koncernu Dynamit Nobel AG, istniejąca w latach 1939–1945 pod Bydgoszczą