Kopiec Wandy
Widok od północy | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Typ obiektu | |
Materiał |
{{{materiał}}} |
Całkowita wysokość |
14 m |
Data budowy |
{{{data budowy}}} |
Data odsłonięcia |
{{{data odsłonięcia}}} |
Data likwidacji |
{{{data likwidacji}}} |
Położenie na mapie Krakowa Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark_scale:300} |
Kopiec Wandy – kopiec w Nowej Hucie, dzielnicy Krakowa, zbudowany prawdopodobnie ok. VII – VIII wieku. Jeden z czterech kopców istniejących do dziś w Krakowie. Wedle legendy jest mogiłą Wandy, córki księcia Kraka, której ciało miano wyłowić z nurtów nieopodal przepływającej Wisły. Kopiec zwieńczony jest marmurowym pomnikiem projektu Jana Matejki, ozdobionym kądzielą skrzyżowaną z mieczem oraz napisem „Wanda”. Na przełomie 2016 i 2017 roku zakończyły się przeprowadzone po raz pierwszy badania georadarowe, w wyniku których stwierdzono obecność anomalii[1].
Historia kopca
- 1222 – pierwsza wzmianka o wsi Mogiła, której nazwa wiązana jest z Kopcem Wandy.
- 2. połowa XV wieku – Jan Długosz połączył kopiec w Mogile z grobowcem Wandy.
- 1584 – pierwsza wzmianka o wyglądzie kopca.
- 2. połowa XIX wieku – cystersi oddali kopiec w ręce narodu.
- 1860 – Austriacy otaczyli kopiec szańcem ziemnym w ramach fortyfikacji Twierdzy Kraków.
- 1888–1890 – zamiana ziemnego szańca na ceglano-kamienny fort.
- 1890 – Kornel Kozerski na własny koszt odnowił kopiec, na szczycie umieszczając marmurową rzeźbę orła, zaprojektowaną przez Jana Matejkę.
- ok. 1890 – prawdopodobnie w związku z opisanymi powyżej pracami, kopiec został (pierwszy, i jedyny jak do tej pory raz) przebadany przez nieformalnego naczelnika Ekonomatu w Krakowie i współzałożyciela Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Teodora Kułakowskiego. Nie było to jednak badanie archeologiczne sensu stricte[2].
- 1968–1970 – rozebrano fort.
- grudzień 2016 – przeprowadzono badania za pomocą georadaru[3].
Widoki z Kopca Wandy
-
Zachód słońca widziany z Kopca Wandy 6 lutego, celtycki Imbolc. Słońce zachodzi za Kopcem Kraka.
-
Widok w kierunku Wawelu
-
Widok w kierunku Opactwa Cystersów
-
Widok w kierunku Kopca Kraka
Przybliżone wymiary
- wysokość 14 m (238 m n.p.m.)
- średnica podstawy 45–50 m
- średnica ściętego szczytu 9,5 m
- objętość około 9000 m³
Ciekawostka
Stojąc na Kopcu Wandy 4 listopada lub 6 lutego zobaczymy zachodzące słońce dokładnie nad Kopcem Krakusa, natomiast stojąc na kopcu Krakusa 2 maja lub 10 sierpnia zobaczymy słońce wschodzące nad Kopcem Wandy[4]. Są to przybliżone daty słowiańskich świąt Dziadów (jesiennych i wiosennych), Gromnicy oraz święta Peruna.
Dojazd
Kopiec znajduje się przy ulicy Ujastek Mogilski. Dojazd tramwajem linii 12 MPK Kraków do przystanku Kopiec Wandy lub autobusem do przystanku Kombinat i przejście w 10 minut.
- ↑ Paweł Pawłowski: Kopiec Wandy odkrywa swoją tajemnicę. Są wyniki badań georadarowych. rmf24.pl, 2016-01-01. [dostęp 2017-01-02].
- ↑ Klemens Bąkowski, Dzieje Krakowa, Kraków 1911, s. 6
- ↑ Paweł Pawłowski, Przemysław Błaszczyk: Czy w kopcu Wandy znajduje się jej grobowiec? Sprawdzają to naukowcy. rmf24.pl, 2016-01-01. [dostęp 2016-12-12].
- ↑ Tajemnice krakowskich kopców. Rozmowa z prof. Władysławem Góralem z Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH