Przejdź do zawartości

Kosmatka owłosiona

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Kosmatka orzęsiona)
Kosmatka owłosiona
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

sitowate

Rodzaj

kosmatka

Gatunek

kosmatka owłosiona

Nazwa systematyczna
Luzula pilosa (L.) Willd.
Enum. Pl.: 393 (1809)

Kosmatka owłosiona, k. orzęsiona (Luzula pilosa) – gatunek byliny należący do rodziny sitowatych (Juncaceae). Występuje na większej części obszarów Europy (brak jej tylko na północnych i południowych krańcach), na Zakaukaziu oraz w północnej Azji, gdzie sięga po wschodnią Syberię i Mongolię[3]. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą na terenie całego kraju[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Kwiatostan
Pokrój
Bylina gęstokępkowa osiągająca wysokość do 30 cm. Jest rośliną zimozieloną.
Liście
Głównie liście odziomkowe, mające długość do 20 cm i szerokość 5-10 mm. Liście łodygowe są bardzo małe. Wszystkie liście posiadają długie, wełniste owłosienie, od którego pochodzi gatunkowa nazwa rośliny.
Kwiaty
Zebrane na szczycie łodygi w dużą i rozpierzchłą rozrzutkę z dwoma błoniastymi podsadkami. Na jej wielokrotnie rozgałęzionych gałązkach znajduje się po 1-2 kwiaty. Pojedyncze niepozorne kwiaty mają długość 3-4 mm. 6-krotny okwiat tworzą 2 rzędy brunatnych, lancetowatych, obrzeżonych i ostro zakończonych działek (po 3 w każdym rzędzie). Wewnątrz okwiatu jednokomorowy słupek z trójdzielnym znamieniem i 6 pręcików. Pręciki i słupki dojrzewają równocześnie. Roślina wiatropylna, kwitnie od marca do maja. Jest jedną z najwcześniej kwitnących naszych roślin wiosennych (co prawda kwitnie bardzo niepozornie).
Owoc
Nieco dłuższa od działek okwiatu, trójkątna, brunatnego koloru torebka. Nasiona o długości ok. 1,5 mm zaopatrzone w sierpowaty wyrostek o tej samej długości. Posiadają elajosom i rozsiewane są przez mrówki.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Hemikryptofit. Rośnie w lasach i zaroślach na ubogich siedliskach, najczęściej w dąbrowach, kwaśnych buczynach (nadaje nazwę zespołowikwaśnej buczynie niżowej Luzulo pilosae-Fagetum) oraz w borach[5].

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z kosmatką gajową, olbrzymią i polną.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-21] (ang.).
  3. Luzula pilosa (L.) Willd., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-27].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 343, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  • Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
  • Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.