Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze
50°54′14″N 15°44′39″E/50,903889 15,744167 A/1995/996 z dnia 10.10.1963
| |||||||
| kościół parafialny | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Miejscowość | |||||||
| Wyznanie | |||||||
| Kościół | |||||||
| Parafia | |||||||
| Wezwanie | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Jeleniej Góry  | |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||
| 50°54′14″N 15°44′39″E/50,903889 15,744167
| |||||||
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze (dawniej: Kościół Łaski Pod Krzyżem Chrystusa, Kościół Garnizonowy) – dawny ewangelicki kościół łaski, po II wojnie światowej i wysiedleniu ludności niemieckiej przejęty przez państwo i przekazany Kościołowi katolickiemu. Znajduje w Jeleniej Górze przy ulicy 1 Maja.
Otoczony jest parkiem z 19 kaplicami grobowymi patrycjatu miejskiego powstałymi w latach 1717–1770 tj. okresie ożywionego handlu lnem.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Okres ewangelicki[edytuj | edytuj kod]
Kościół Łaski Pod Krzyżem Chrystusa był największym spośród sześciu luterańskich Kościołów Łaski. Ukończenie budowy zlecono do 1709 roku. Architektem świątyni był Martin Frantz, który zaprojektował kościół w stylu barokowym na planie krzyża greckiego z płaską kopułą w centrum otoczoną czterema wieżyczkami wzorowany na kościele Katarzyny Wazówny w Sztokholmie.[1] Tuż po wybudowaniu długość razem z pomieszczeniem na zakrystię wynosiła około 74 metry, a wysokość, łącznie z krzyżem na szczycie kopuły – 57 metrów. Świątynia otrzymała bogate wyposażenie wnętrza, na które składają się m.in. freski w nawie głównej pędzla Felixa Antona Schefflera, freski Johanna Franza Hoffmanna w sklepieniu kopuły i nawach poprzecznych[2].
Stojąca na skrzyżowaniu naw ambona, ufundowana przez Melchiora Bertholda, została wykonana z jednego bloku piaskowca w 1717 roku.[3] Ołtarz został wybudowany w 1727 roku i ma charakter budowli jednokondygnacyjnej. Nad nim mieści się, wybudowany również w 1727 roku prospekt organowy, będący pozostałością po organach Michaela Rödera z Berlina, a za nim organy z 1905 roku (wybudowane przez świdnicką firmę Schlag & Söhne), które obecnie posiadają 4571 piszczałek, podzielonych pomiędzy 3 manuały i pedał oraz pokaźną sekcję perkusyjną (dzwonki oraz Pauken).
Kościół posiada 4020 miejsc siedzących, drugie tyle osób może stać. W 1745 roku w kościół uderzył piorun, co spowodowało zerwanie liny podtrzymującej „daszek” ambony, który spadając zabił pastora wygłaszającego kazanie (na południowej elewacji świątyni jest zachowane epitafium pastora z wizerunkiem pioruna uderzającego w ambonę).
16 listopada 1806 spłonęły dach, wieże i kopuła kościoła. Zniszczenia usuwano do 1811 roku[4].
Okres katolicki[edytuj | edytuj kod]
Po II wojnie światowej i wysiedleniu ludności niemieckiej kościół został przejęty przez państwo i przekazany Kościołowi katolickiemu.
-
Malowidła na sklepieniach -
Ołtarz główny -
Tabernakulum -
Chrzcielnica
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 125-126. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 216
- ↑ Ambona w kościele Podwyższenia Krzyża Świetego. na str. polska-org.pl
- ↑ Cezary Wiklik, Sekrety Jeleniej Góry, Ivo Łaborewicz (oprac.), Jelenia Góra: Wydawnictwo „Ad Rem”, 2009, ISBN 978-83-61719-07-6, OCLC 750815344.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona kościoła. [dostęp 2011-07-29].