Kościół San Maurizio w Wenecji

Kościół San Maurizio w Wenecji
Chiesa di San Maurizio a Venezia
	muzeum
	; Kościół od strony Campo San Maurizio (z tyłu, po prawej stronie kampanila kościoła Santo Stefano)
Państwo	Włochy
Miejscowość	Wenecja
Adres	Campo San Maurizio, San Marco 2603 – 30124 Venezia
Wyznanie	katolicyzm (przed desakralizacją)
Kościół	Kościół łaciński
	Patriarchat Wenecji
Wezwanie	św. Maurycy
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1795
Data zakończenia budowy	1806
Data poświęcenia	4 maja 1818 roku
Aktualne przeznaczenie	muzeum muzyki
Fundator	Pietro Zaguri
Dane świątyni
Styl	klasycystyczny
Architekt	Giannantonio Selva, Antonio Diedo
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; kampanila
	Położenie na mapie Włoch Kościół San Maurizio w Wenecji
	Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej Kościół San Maurizio w Wenecji
	Położenie na mapie Wenecji Kościół San Maurizio w Wenecji
	45°25′58,74″N 12°19′53,65″E/45,432983 12,331569
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół San Maurizio – były rzymskokatolicki kościół w Wenecji pod wezwaniem św. Maurycego. Administracyjnie należał do Patriarchatu Wenecji. Do 1810 roku był kościołem parafialnym w parafii pod tym samym wezwaniem, wchodzącej w skład dekanatu San Marco – Castello. Obecnie mieści Muzeum Muzyki.

Historia

Pierwotny kościół

Najstarsze kroniki podają, że kościół San Maurizio został wzniesiony w 699 roku pod wezwaniem św. Łazarza z inicjatywy rodziny Candian, zwanej później Sanudo^[1]. Pierwotnie jego fasada zwrócona była w stronę Rio del Santissimo, a u stóp mostu znajdował się dziedziniec, który do dziś prowadzi do Campo di Santo Stefano. Kampanila stała na rogu między campo a calle^[2]. Kościół został odbudowany po pożarze w 1105 roku pod wezwaniem Świętych Maurycego, Łazarza i Adriana. Pod koniec XV wieku kościół miał jeszcze strukturę bazylikową z trzema nawami w wyraźnym stylu bizantyńskim, będącą wynikiem jego odbudowy zrealizowanej w pierwszej połowie XII wieku^[2]. Przebudowano go ponownie w 1590 roku obracając go wzdłuż osi podłużnej tak^[3], aby jego fasada wychodziła na Campo San Maurizio^[2]. W tym samym roku dokonano również jego poświęcenia^[3].

Obecny kościół

Obecny, klasycystyczny kościół powstał w wyniku przebudowy z lat 1795–1806, dokonanej przez Giannantonia Selvę dla patrycjusza Pietra Zaguriego^[4]. Selva miał inspirować się modelem kościoła San Geminiano, wyburzonego, by zrobić miejsce dla skrzydła napoleońskiego (Ala Napoleonica) na placu św. Marka^[3]. Po śmierci Selvy w 1819 roku prace budowlane dokończył Antonio Diedo^[4]. Zmodyfikował on projekt i zaprojektował drzwi i okna boczne^[3].

Parafia

Okoliczności erygowania przy kościele parafii są niejasne; wydaje się jednak pewne, że kościół korzystał z praw cura d’anime^[b] już po jego odbudowie w 1105 roku. W XVIII wieku uzyskał status kolegiaty^[1]. Po upadku Republiki Weneckiej 12 maja 1797 roku, na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii^[5]. Na mocy tych dekretów w 1807 roku kapituła przy kolegiacie została zlikwidowana, a w 1810 roku zlikwidowana została również parafia San Maurizio. Jej teren włączono do nowo utworzonej parafii Santo Stefano protomartire. Kościół, początkowo zamknięty dla kultu, został ponownie otwarty w 1817 roku jako kościół filialny tejże parafii, a 4 maja 1818 roku patriarcha Jacop Monico dokonał jego konsekracji^[1]^[c].

Architektura

Kościół

Fasada główna wychodzi na Campo San Maurizio. Jest udekorowana prostymi motywami klasycystycznymi^[6]. Po obu stronach lunety znajdują się prostokątne reliefy dłuta Bartolomea Ferrariego i Luigiego Zandomeneghiego. Fronton powyżej wypełnia płaskorzeźba przedstawiająca żywot św. Maurycego. Portal jest flankowany kolumnami w porządku jońskim^[4].

Kampanila

Na planie Jacopa de’ Barbari widoczna jest wieża po pożarze z 1105 roku, stojąca po przeciwnej stronie ulicy, zwieńczona stożkową iglicą i czterema pinaklami. Została ona wyburzona, aby zrobić miejsce dla domu handlarza olejem i mąką, Dionino Bellavite, który od 1564 roku uiszczał opłatę „za wyburzoną kampanilę”. W 1795 roku wybudowano dzwonnicę w stylu romańskim^[4].

Wnętrze i wystrój

Wnętrze jest na planie krzyża greckiego z centralną kopułą, wspartą na czterech filarach. Każde z ramion krzyża ma ślepą kopułę. Projekt wnętrza miał być inspirowany wnętrzem wyburzonego kościoła San Geminiano Sansovina oraz pracami Codussiego. Ołtarze są autorstwa Selvy. Kościół został zdekonsekrowany, a dekoracje wnętrza usunięto. Obecnie wypełnia je 120 instrumentów strunowych z XVIII wieku, które zebrał Artemio Versari^[4].

Wyposażenie wnętrza

Ołtarz główny
Jeden z ołtarzy bocznych
Ambona
Organy
Płyta nagrobna Pietra Zaguriego

Museo della Musica

kontrabas Carla Bergonziego, Cremona, 1755
kontrabas Nicoli Amatiego, Cremona, 1670
psalterium, szkoła wenecka, 1700
gitara-lira Giacinta Santagiuliany, Vicenza, 1815
lira korbowa, szkoła francuska, 1850

Uwagi

↑ Obecny kościół.
↑ Funkcja zbliżona do tej, jaką pełni kościół parafialny.
↑ Na stronie muzeum widnieje rok 1828.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Maurizio, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).
↑ ^a ^b ^c Museo della Musica: Chiesa San Maurizio. www.museodellamusica.com. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).
↑ ^a ^b ^c ^d Venezia Unica – The official tourism website of the City of Venice: Chiesa di San Maurizio. events.veneziaunica.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jeff Cotton: San Maurizio. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).
↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).
↑ Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993, s. 112. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).

[1] Obecny kościół.

[6] Funkcja zbliżona do tej, jaką pełni kościół parafialny.

[8] Na stronie muzeum widnieje rok 1828.

[SIUSA-2] SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Maurizio, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).

[Museo-3] Museo della Musica: Chiesa San Maurizio. www.museodellamusica.com. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).

[Venezia_Unica-4] Venezia Unica – The official tourism website of the City of Venice: Chiesa di San Maurizio. events.veneziaunica.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).

[Cotton-5] Jeff Cotton: San Maurizio. www.churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2022-07-29]. (ang.).

[7] Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2022-07-29]. (wł.).

[9] Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993, s. 112. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[b]

[5]

[c]

[6]