Kraj, gdzie nigdy się nie umiera

Kraj, gdzie nigdy się nie umiera

Il paese dove non si muore mai

Autor	Ornela Vorpsi
Typ utworu	powieść
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Albania
Język	włoski
Data wydania	2003
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	2008
Wydawca	Wydawnictwo Czarne
Przekład	Joanna Ugniewska

Kraj, gdzie nigdy się nie umiera (wł. Il paese dove non si muore mai) – powieść napisana w języku włoskim i wydana w 2003 roku, albańskiej pisarki Orneli Vorpsi. Debiut literacki uznanej na całym świecie malarki, za który zdobyła kilka nagród literackich.

Fabuła

Ornela Vorpsi wyemigrowała do Włoch w 1989 roku, mając 21 lat. Jej debiutancka powieść to wyraz traumatycznych przeżyć z dzieciństwa. Szeroki punkt widzenia na swój smutny kraj osiąga, dopiero gdy przygląda mu się z oddalenia. Nie jest to jednak książka rozrachunkowa i nie analizuje w niej tożsamości Albańczyków. Książka Vorpsi to dramatyczna, a zarazem ironiczna opowieść o albańskiej codzienności, na którą składają się dwa reżimy: komunistyczny i kulturowy. Obydwa w różnym stopniu wpływają na ludzkie losy stając się powodem tragedii, a niekiedy pchając nawet do śmierci. Bohaterką powieści jest młoda dziewczyna, wkraczająca dopiero w etap dorosłości, w którym przekonuje się, że jako kobieta ma ściśle określoną rolę do spełnienia w rodzinie i społeczeństwie. Odczuwa potrzebę buntu przeciwko narzuconej jej pozycji. Dystans a niekiedy też cynizm stają się sposobem na przetrwanie.

Dominującą tematyką jest problem tożsamości, kobiecej niezależności, masochizm kulturowy i mentalny Albańczyków a przede wszystkim grzebanie marzeń, które nie mają możliwości w pełni się narodzić. Albania ukazana jest jako kraj bylejakości i dumy z tej bylejakości, kraj zawiści i kraj szeptanych pokątnie słów rozgrzeszenia. To jednocześnie także miejsce wielbiące narodową martyrologię, nurzające się w błocie historycznych uprzedzeń, donosów, pustych haseł bez wyrazu i oddane jedynej bezwarunkowej miłości do Matki-Partii.

Prostym, subtelnym językiem autorka opisała nieco oniryczną i tragiczną zarazem albańską historię, w którą wplotła autobiograficzne wątki i własne doświadczenia z okresu, gdy mieszkała w Albanii.