Kruchaweczka gładka
![]() | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
kruchaweczka gładka |
Nazwa systematyczna | |
Homophron spadiceum (P. Kumm.) Örstadius & E. Larss. Mycol. Progr. 14(no. 25): 35 (2015) |
Kruchaweczka gładka (Homophron spadiceum (P. Kumm.) Örstadius & E. Larss. – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Homophron, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1871 r. Paul Kummer nadając mu nazwę Psilocybe spadicea[1]. W 1951 r. Rolf Singer przeniósł go do rodzaju Psathyrella. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali Leif Örstadius i Ellen Larsson w 2015 r.[1]
Ma 18 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Psathyra sarcocephala (Fr.) G. Bertrand 1901
- Psathyrella sarcocephala (Fr.) Singer 1951
- Psathyrella spadicea (P. Kumm.) Singer 1951
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Stanisław Chełchowski opisywał ten gatunek pod nazwą cierniówka cisawa[3]. Po przeniesieniu do rodzaju Homophron nazwy te są niespójne z nazwą naukową.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Homophron spadiceum jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, podano jego występowanie także w Japonii[4]. Władysław Wojewoda w swoim zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje 8 stanowisk z uwagą, że jego rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane. Liczne i bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Jest w nim zaliczony do gatunków rzadkich, wartych objęcia ochroną[5].
Grzyb saprotroficzny, czasami także pasożyt na osłabionych drzewach. Występuje w lasach i parkach na gnijącym martwym drewnie drzew liściastych, zwłaszcza na bukach, ale znajdywany także na żywych drzewach brzozy, kasztana, jesionu i wiązu. Owocniki głównie od września do listopada[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–8 cm, dość mięsisty, początkowo półkulisty, potem łukowaty, w końcu całkiem płaski. Powierzchnia matowa, bez resztek osłony. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym ciemnobrązowy lub czekoladowobrązowy z czerwonawym odcieniem,w stanie suchym jasnordzawoochrowy[6].
Wysokość 4–8 cm, grubość 5–13 mm, walcowaty (zwykle nieregularnie), początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia błyszcząca o barwie od białawej do mięsistobrązowej, jedwabiście włóknistą[6].
Gęste, mięsiste, początkowo białawe, potem brązowe, w końcu szarobrązowe do purpurowobrązowych. Ostrza białawe[6].
Kruchy, wodnisty, bez wyraźnego zapachu i smaku[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [dostęp 2021-01-08] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [dostęp 2021-01-08] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ Psathyrella pygmaea, Discover Life [dostęp 2021-01-13] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska Pkruchaweczki gładkiej w Polsce [dostęp 2021-01-13] (ang.).
- ↑ a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.