Kruszczyk ostropłatkowy
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | jednoliścienne | |
| Rząd | szparagowce | |
| Rodzina | storczykowate | |
| Podrodzina | epidendronowe | |
| Rodzaj | kruszczyk | |
| Gatunek | kruszczyk ostropłatkowy | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Epipactis leptochila (Godfery) Godfery J. Bot. 59: 146 (1921) | ||
| Synonimy | ||
| ||
Kruszczyk ostropłatkowy (Epipactis leptochila (Godfery) Godfery) – gatunek byliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie[2]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie na Dolnym Śląsku, w Tatrach i Pieninach[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Do 70 cm wysokości, w górnej części owłosiona.
- Liście
- Jajowatolancetowate lub szerokolancetowate, ostre.
- Kwiaty
- Duże, otwarte, zebrane w kwiatostan długości 7-25 cm. Przysadka lancetowata, ostra, zwieszona, długości 2-3 cm. Szypułka skręcona, naga, długości 4-7 mm. Zalążnia naga, długości 6-10 mm. Warżka dwuczłonowa, hypochil i epichil połączone nieruchomo. Hypochil muszelkowaty, zewnątrz bladozielony lub brudnoróżowy, wewnątrz brązowy lub czerwonofioletowy. Epichil sercowaty lub trójkątnopodługowaty, bladozielony lub brudnoróżowy, z 2 guzkami u nasady. Zewnętrzne płatki okwiatu jajowate lub szerokolancetowate, ostre, nagie, brudnozielone lub żółtawe. Wewnętrzne płatki okwiatu jajowatolancetowate, ostre, zielone lub żółtozielone. Prętosłup bladozielony. Pyłkowiny złotożółte[4].
- Owoc
- Do 2 cm długości.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, geofit. Rośnie w cienistych buczynach. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Gatunek zróżnicowany na 8 podgatunków[2]:
- Epipactis leptochila subsp. aspromontana (Bartolo, Pulv. & Robatsch) Kreutz - występuje we Włoszech
- Epipactis leptochila subsp. futakii (Mered'a & Potucek) Kreutz - rośnie w Czechach, na Słowacji i Węgrzech
- Epipactis leptochila subsp. komoricensis (Mered'a) Kreutz - występuje w Czechach i na Słowacji
- Epipactis leptochila subsp. leptochila - rośnie w całym zasięgu gatunku
- Epipactis leptochila subsp. maestrazgona (P.Delforge & Gévaudan) Kreutz - występuje w Hiszpanii
- Epipactis leptochila subsp. naousaensis (Robatsch) Kreutz - rośnie w Grecji
- Epipactis leptochila subsp. neglecta Kümpel - występuje w Europie zachodniej, środkowej i południowo-wschodniej
- Epipactis leptochila subsp. provincialis (Aubenas & Robatsch) J.-M.Tison - rośnie we Francji
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2013-12-05].
- ↑ a b Epipactis leptochila na eMonocot [dostęp 2013-12-05].
- ↑ Jakubska A. 2004. Kruszczyk ostropłatkowy Epipactis leptochila (Godf.) Godf. (Orchidaceae) nowy gatunek dla flory Dolnego Śląska. – Przyroda Sudetów 7: 9–14.
- ↑ Szlachetko D. L. Storczyki. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2001. ISBN 83-7073-339-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.