Krzyż Wojenny (Hiszpania)

Krzyż Wojenny
(Cruz de Guerra)

Awers od 2003 roku
Baretka z palmami (do 2003 roku)
Baretka
Ustanowiono	29 marca 1938
Dewiza	AL MÉRITO EN CAMPAÑA (zasłudze wojennej - do 2003 roku) AL VALOR MILITAR (waleczności wojskowej - od 2003 roku)
Powyżej	Medal Wojskowy
Poniżej	Medal Armii Medal Morski Medal Lotniczy
Powiązane	Order wojskowy Marii Krystyny Order morski Marii Krystyny

Krzyż Wojenny (hiszp. Cruz de Guerra) – trzecie w hierarchii hiszpańskie odznaczenie wojskowe nadawane za waleczność lub zasługi podczas wojny.

Historia i zasady nadawania

Krzyż został ustanowiony 29 marca 1938 roku, jako kontynuacja Orderu Wojskowego Marii Krystyny, pierwotnie w jednej klasie (gwiazda), rozszerzonej do czterech w roku 1942. Wygląd odznaczenia i zasady nadawania zostały całkowicie zmienione dekretem królewskim z dnia 1 sierpnia 2003 roku.

W latach 1942–2003 odznaczenie było nadawane w następujących klasach:

• Krzyż Wielki (Gran Cruz) – dla generałów
• Krzyż dla Oficerów Starszych (Cruz para Jefes)
• Krzyż dla Oficerów Młodszych i Podoficerów (Cruz para Oficiales y Suboficiales)
• Krzyż dla Kaprali i Szeregowych (Cruz para Cabos y Soldados)

Każda z klas mogła być nadana w jednej z dwóch odmian:

• z palmami (con palmas) – za czyny waleczności, nie kwalifikujące jednak do nadania Medalu Wojskowego,
• bez palm – za zasługi w czasie wojny.

Podobnie jak przy większości wojskowych odznaczeń hiszpańskich, każda z klas mogła zostać nadana tej samej osobie wielokrotnie.

Zgodnie z dekretem z 2003 roku, odznaczenie jest nadawane w jednej klasie, bez względu na stopień wojskowy odznaczonego, "osobom, które dokonały czynów waleczności lub oddały zasługi podczas konfliktu zbrojnego lub operacji wojskowych z użyciem sił zbrojnych". Zlikwidowana została odmiana z palmami.

Insygnia

Oznaki odznaczenia 1942-2003

• Oznakę Krzyża Wielkiego stanowił złoto obramowany, srebrny, oksydowany krzyż grecki o siatkowanej powierzchni, z nałożoną pośrodku złotą koroną katolickich władców Hiszpanii. Między ramionami krzyża znajdowały się cztery rękojeści mieczy. Przy nadaniach z palmami, na ramionach krzyża umieszczano dodatkowo skrzyżowane złote gałązki palmowe. Odwrotna strona krzyża była gładka. Krzyż był noszony na jasnoniebieskiej wstędze z białym paskiem pośrodku, szerokości 1/4 szerokości wstęgi.

Gwiazda Wielkiego Krzyża była złota, ośmiopromienna o brylantowanych promieniach, na gwiazdę był nałożony złoty krzyż pizański, z nałożonymi na ramiona wizerunkami lwów (León) i wizerunkiem wieży (Kastylia), zaś na górnym ramieniu znajdowała się korona katolickich władców. Na okrągłej tarczy pośrodku krzyża znajdowały się dwie wieże w czerwonym polu, dwa lwy w polu białym oraz owalna tarcza z wizerunkiem figi na niebieskim tle. Tarczę otaczał niebieski pierścień z dewizą: AL MÉRITO EN CAMPAÑA (zasłudze wojennej). Pod ramiona krzyża podłożony był złoty laurowy wieniec i cztery uchwyty mieczy.

• Oznakę Krzyża dla Oficerów starszych stanowiła analogiczna gwiazda, jak w klasie Krzyża Wielkiego, lecz srebrna.
• Oznakę Krzyża dla Oficerów Młodszych i Podoficerów stanowiła analogiczna gwiazda, lecz brązowa, zaś nałożony nań krzyż był srebrny.
• Oznakę Krzyża dla Kaprali i Szeregowych stanowił krzyż grecki, analogiczny jak przy Wielkim Krzyżu, noszony na piersi na wstążce o takich samych barwach jak wstęga Wielkiego Krzyża.

Każde nadanie zaznaczano za pomocą okucia z datą nadania, umieszczanego na górnym ramieniu krzyża (w najniższej klasie – na wstążce).

Oznaka odznaczenia od 2003 roku

Dekret królewski z 2003 roku całkowicie zmienił wygląd insygniów. Oznakę jedynej odtąd klasy stanowi złoty krzyż pizański, analogiczny do tego, jaki był nałożony na gwiazdę, lecz o zmienionych szczegółach. Wizerunki lwów i wieży zostały zastąpione symbolami hiszp. wojsk lądowych, lotnictwa i marynarki wojennej, zaś pola tarczy środkowej zastąpiono polami ze współczesnego godła Hiszpanii. Dotychczasowa dewiza została zastąpiona nową: AL VALOR MILITAR (waleczności wojskowej). Krzyż jest noszony na piersi, na wstążce w barwach jak poprzednio.  

Bibliografia

• Juan L. Calvó Pascual, Cruces y medallas 1807/1987, Monte Cotiño 1987.
• Dekret królewski 1040/2003 z dnia 1 sierpnia 2003, o nadawaniu odznaczeń wojskowych (Real Decreto de 1 de agosto, que establece el Reglamento de Recompensas Militares).

Zobacz też

• Order wojskowy Marii Krystyny
• Order morski Marii Krystyny