Krzyż Skarżyńskich
 awers Krzyża Skarżyńskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
wjazd do wsi |
| Typ obiektu | |
| Styl architektoniczny |
neogotyk |
| Projektant |
nieznany |
| Fundator |
Antonina i Wincenty Skarżyńscy |
| Całkowita wysokość |
4 m |
| Data budowy |
1846 |
| Data odsłonięcia |
1846 |
| Ważniejsze przebudowy |
2007 po konserwacji |
| Data likwidacji |
1939 rozebrano |
Położenie na mapie gminy Kaźmierz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego  | |
 52°31′58,4″N 16°30′11,7″E/52,532889 16,503250
| |
Krzyż Skarżyńskich – rzeźba w kamieniu wapiennym znajdująca się przy wjeździe do wsi Sokolniki Wielkie wpisana do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego pod numerem: 19.05.2008/121/WLKP/B.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Krzyż przydrożny po konserwacji w 2007 roku, ponownie wystawiony, znajduje się przy wjeździe do wioski Sokolniki Wielkie, tak zadecydowali mieszkańcy. Pierwotnie stał przy rozwidleniu drogi z Kaźmierza do Sokolnik Wielkich zwrócony w kierunku Sokolnik Małych, wskazywał drogę, co przekazały siostry Urszulanki. Dom zakonny sióstr, przy nowym kościele (1995) pw.św. Urszuli Ledóchowskiej, znajduje się w Sokolnikach Wielkich.
Inskrypcja fundacyjna[edytuj | edytuj kod]
Powstanie krzyża upamiętnia, wyryta frakturą, inskrypcja fundacyjna:
Wincenty i Antonina Skarżyńscy wystawili w roku 1846.
Fundatorzy byli właścicielami majątku ziemskiego w Sokolnikach Wielkich, który zakupili w roku wystawienia krzyża, od rodziny Trąmpczyńskich, spokrewnionej z rodziną Jarochowskich z Sokolnik Małych, a także rodziną Skarżyńskich poprzez małżeństwo Wandy Jarochowskiej z Henrykiem Skarżyńskim.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Krzyż z Sokolnik to rzeźba wykonana z trzech części piaskowca połączonych na zaprawę. W górnej części, w bryle kamienia wyrzeźbiony został krzyż grecki – równoramienny (rozpiętość 86 cm), zakończenia ramion obwiedzione są uproszczonym liściem akantu i połączone wolutami. W centrum krzyża greckiego znajduje się tondo (średnica 36 cm) z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem – odwzorowanie obrazu Rafaela Santi Madonna della seggiola. Na rewersie, w obwodzie tonda, pomiędzy ramionami krzyża, widoczne są promienie – ryt prostych linii. Rzeźba krzyża greckiego z wizerunkiem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w tondzie osadzona została na czworobocznym filarze, postawionym na cokole. Filar (wysokości 159 cm) zdobi motyw maswerku wyrzeźbiony z czterech stron kamiennego bloku, u nasady obwiedziony ornamentyką czworoliścia. Cokół (wielkości 150 cm), jako trzeci element rzeźbiarski również posiada dekoracje w stylu neogotyckim. Krzyż w całości ma wysokości 395 cm. Tektonika, z użyciem części składowych, umożliwia demontaż krzyża, co ułatwiło jego ukrycie przez mieszkańców przed niemieckim najeźdźcą, w czasie II wojny światowej.
Fundator Wincenty Skarzynski w roku 1844 w Dreźnie poślubił wdowę po Rajmundzie Rembielińskim, Antoninę z Weltzów[1].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jérôme Galichon, Muriel Galichon, Marie-Thérèse Galichon, Les croix monumentales de Belmont-de-la-Loire, 2001-2003, format PDF
- Nykiel B., Skarzynski (Skarżynski) Wincenty, Polski Słownik Biograficzny, T. 38, Warszawa-Kraków 1997-1998
- Bogdan Jański Dziennik 1830-1839, odczytał z autografu i opracował Andrzej Jastrzębski, Zgromadzenie Zmartwychwstania P. N. J. Chr., Rzym, 2003 r., wzmianka biograficzna o Wincentym Skarżyńskim s. 192-193
- Jakub Selder, Od Gomolińskich do Rembielińskich, Ridero IT Publishing,ISBN 978-83-8273-209-2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona główna Belmont-de-la-Loire L'église / Les croix monumentales de Belmont / Télécharger le document au format PDF
- Dziennik Bogdana Jańskiego