Kuklik zwisły
|
||
 |
||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | klad różowych | |
| Rząd | różowce | |
| Rodzina | różowate | |
| Rodzaj | kuklik | |
| Gatunek | kuklik zwisły | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Geum rivale L. Sp. pl. 1:501. 1753 |
||
Kuklik zwisły (Geum rivale) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Występuje w rejonie Kaukazu, środkowej Azji, w strefie umiarkowanej Ameryki Północnej[2]. Pospolity w całej Polsce, zarówno na niżu, jak i w górach.
Morfologia[edytuj]
- Pokrój
- Wysokość 37–100 cm.
- Łodyga
- Wyprostowana, szorstka, czewonobrunatna, ogruczolona w górnej części. Pod ziemią roślina posiada nierozgałęzione, skośnie rosnące i krótkie kłącze.
- Liście
- Odziomkowe długoogonkowe, przerywanopierzaste o ząbkowanych odcinkach, górne łodygowe krótkoogonkowe, z drobnymi przylistkami. Szczytowy liść duży, okrągły, trójklapowy.
- Kwiaty
- Kwiaty czerwonobrunatne na zewnątrz, żółtokremowe wewnątrz, dzwonkowate. Wyrastają na dość długich, cienkich i zwisających szypułkach (stąd polska nazwa gatunkowa rośliny), w czasie owocowania szypułka wyprostowuje się. Płatki korony pięciokrotne (podobnie kielich i kieliszek) szerokie, zawężone w paznokieć, odwrotnie jajowate. Kwiaty posiadają także dodatkowy, złożony z 5 listków kieliszka, który podobnie, jak i kielich jest owłosiony. Wewnątrz kwiatu liczne pręciki i słupki o dwuczłonowych szyjkach.
- Owoce
- Niełupki zakończone hakowato, tworzące główkowaty owocostan na trzoneczku (karpoforze).
Biologia i ekologia[edytuj]
Bylina, hemikryptofit. Rośnie pospolicie w lasach, zaroślach, olszynach, na mokrych łąkach, brzegach rzek, strumyków, rowów. W górach rośnie aż po piętro alpejskie. Kwiaty są przedsłupne. Kwitną w maju i czerwcu, zapylane są przez owady.
Zmienność[edytuj]
Tworzy mieszańce z kuklikiem pospolitym[3].
Zastosowanie[edytuj]
Roślina lecznicza, obecnie używana tylko w lecznictwie ludowym[4]. Surowcem zielarskim jest korzeń (Radix Gei rivalis), który zawiera geinę (glikozyd), garbniki, kwasy organiczne i substancje goryczowe[4]. Działa ściągająco, antyseptycznie, przeciwzapalnie[4].
Przypisy
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-01-23].
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 431-432. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ a b c Jan Macků, Jindrich Krejča, Apoloniusz Rymkiewicz: Atlas roślin leczniczych. Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
