Laniisoma

	Laniisoma
	Swainson, 1832
	; Przedstawiciel rodzaju – samiec łuskowika andyjskiego (Laniisoma buckleyi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	bekardowate
Podrodzina	łuskowiki
Rodzaj	Laniisoma
	Typ nomenklatoryczny
	Lanius arcuatus „Mus. Paris” (= Ampelis elegans Thunberg, 1823)
Synonimy
	Ptilochloris Swainson, 1837; Collurampelis Lesson, 1839; Ptilichloris Selby, 1840; Lanniisoma Snow, 1979;
	Ptilochloris Swainson, 1837; Collurampelis Lesson, 1839; Ptilichloris Selby, 1840; Lanniisoma Snow, 1979;
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Laniisoma – rodzaj ptaków z podrodziny łuskowików (Ptilochlorinae) w obrębie rodziny bekardowatych (Tityridae).

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej (Kolumbia, Wenezuela, Ekwador, Peru, Boliwia i Brazylia)^[6]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 17,3–20,5 cm (długość skrzydła samic 93–108 mm, samców 90–105 mm, długość ogona samic 60–64 mm, samców 54,5–69 mm, długość dzioba samic 14,92–20,03 mm, samców 15,9–19,39 mm); masa ciała samic 44,2–59,8 g, samców 40–48 g^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1832 roku angielski zoolog William Swainson w załączniku poświęconym nowym rodzajom i podrodzajom ptaków, opublikowanym w publikacji napisanej przez autora wspólnie ze szkockim przyrodnikiem Johnem Richardsonem, dotyczącej okazów fauny północnoamerykańskiej zebranych podczas wyprawy lądowej kapitana Johna Franklina^[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) łuskowik oliwkowy (L. elegans).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Laniisoma (Lanniisoma): rodzaj Lanius Linnaeus, 1758 (dzierzba); gr. σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’^[8].
Ptilochloris: gr. πτιλον ptilon ‘pióro’; χλωρις khlōris ‘zielony’^[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ampelis elegans Thunberg, 1823.
Collurampelis: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Collurio Kaup, 1829 (dzierzba) i Ampelis Linnaeus, 1766 (bławatnik)^[10].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą dwa gatunki^[11]:

Laniisoma buckleyi (P.L. Sclater & Salvin, 1880) – łuskowik andyjski
Laniisoma elegans (Thunberg, 1823) – łuskowik oliwkowy

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Ptilochloris Swainson, 1837.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Ptilochloris Swainson, 1837.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Laniisoma Swainson, 1832.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b W. Swainson: Appendix, No. I. Characters of genera and sub-genera hitherto undefined. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: John Murray, 1831, s. 492. (ang.).
↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 250, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
↑ R.-P. Lesson. Sur les genres Jacapa, Trichas et Caloramphe. „Revue Zoologique”. 3, s. 134, 1840. (fr.).
↑ P.J. Selby: A catalogue of the generic and sub-generic types of the class Aves, birds, arranged according to the natural system; with separate lists distinguishing the various quarters of the globe in which they are to be procured. Newcastle: T. and J. Hodgson, 1840, s. 13. (ang.).
↑ D.W. Snow: Family Cotingidae, Cotingas. W: M.A. Traylor, Jr. (red.): Check-list of birds of the world. A Continuation of the Work of James L. Peters. Wyd. 2. Cz. 8: Tyrannidae, Pipridae, Cotingidae, Oxyruncidae, Phytotomidae, Pittidae, Philepittidae, Acanthisittidae, Menuridae, Atrichornithidae. Cambridge: Museum of Comparative Zoology, 1979, s. 283. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Cotingas, manakins, tityras, becards [online], IOC World Bird List: Version 13.2 [dostęp 2024-02-17] (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Tityras and Allies (Tityridae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, DOI: 10.2173/bow.tityri1.01 [dostęp 2024-02-17] (ang.), Laniisoma.
↑ The Key to Scientific Names ↓, Laniisoma [dostęp 2024-02-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Ptilochloris [dostęp 2024-02-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Collurampelis [dostęp 2024-02-17] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek &P.M.& M.Kuziemko P. Mielczarek &P.M.&, Podrodzina: Ptilochlorinae - łuskowiki (wersja: 2023-12-31), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-17] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[3] Nowa nazwa dla Ptilochloris Swainson, 1837.

[5] Niepoprawna późniejsza pisownia Ptilochloris Swainson, 1837.

[7] Niepoprawna późniejsza pisownia Laniisoma Swainson, 1832.

[swa32-1] W. Swainson: Appendix, No. I. Characters of genera and sub-genera hitherto undefined. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: John Murray, 1831, s. 492. (ang.).

[swa37-2] W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 250, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).

[les-4] R.-P. Lesson. Sur les genres Jacapa, Trichas et Caloramphe. „Revue Zoologique”. 3, s. 134, 1840. (fr.).

[sel-6] P.J. Selby: A catalogue of the generic and sub-generic types of the class Aves, birds, arranged according to the natural system; with separate lists distinguishing the various quarters of the globe in which they are to be procured. Newcastle: T. and J. Hodgson, 1840, s. 13. (ang.).

[snow-8] D.W. Snow: Family Cotingidae, Cotingas. W: M.A. Traylor, Jr. (red.): Check-list of birds of the world. A Continuation of the Work of James L. Peters. Wyd. 2. Cz. 8: Tyrannidae, Pipridae, Cotingidae, Oxyruncidae, Phytotomidae, Pittidae, Philepittidae, Acanthisittidae, Menuridae, Atrichornithidae. Cambridge: Museum of Comparative Zoology, 1979, s. 283. (ang.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Cotingas, manakins, tityras, becards [online], IOC World Bird List: Version 13.2 [dostęp 2024-02-17] (ang.).

[botw-10] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Tityras and Allies (Tityridae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2024, DOI: 10.2173/bow.tityri1.01 [dostęp 2024-02-17] (ang.), Laniisoma.

[11] The Key to Scientific Names ↓, Laniisoma [dostęp 2024-02-17] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Ptilochloris [dostęp 2024-02-17] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Collurampelis [dostęp 2024-02-17] .

[mk-14] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek &P.M.& M.Kuziemko P. Mielczarek &P.M.&, Podrodzina: Ptilochlorinae - łuskowiki (wersja: 2023-12-31), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-17] .

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[c]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]