Leon Skibiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Skibiński
Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1879
Dąbrowa Górnicza

Data i miejsce śmierci

16 grudnia 1945
Białogon

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

inżynier

Alma Mater

Instytut Technologiczny w Petersburgu

Nagrobek Leona Skibińskiego na Cmentarzu Powązkowskim

Leon Wincenty Wacław Skibiński (ur. 5 kwietnia 1879 w Dąbrowie Górniczej – zm. 16 grudnia 1945 w Białogonie) – inżynier technolog, właściciel Zakładów Białogońskich pod Kielcami, działacz społeczny.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia w Instytucie Technologicznym w Petersburgu (1906)[1]. Podczas studiów związany ze Związkiem Młodzieży Polskiej (Zet)[2]. Po studiach pracował w należącej do państwa Odlewni Żelaza w Białogonie, wydzierżawionej przez jego ojca Józefa w 1898 od rządu rosyjskiego na lat trzydzieści za cenę 3 500 rubli rocznie[3]. Po objęciu w 1908 kierownictwa fabryki w Białogonie rozpoczął jej gruntowną modernizację oraz poszerzenie profilu produkcji[3]. Zrekonstruował wówczas gruntownie warsztaty mechaniczne, zastępując większość przestarzałych obrabiarek nowoczesnym parkiem maszynowym, wybudował dwa nowe żeliwiaki na koks i odlewnię sztorcową, a koła wodne jako źródło energii napędowej zastąpił turbiną wodną systemu Francisa, poszerzając jednocześnie powierzchnię akwenu, który dostarczał teraz turbinie siłę o mocy 50 KM[3]. Po wykupie przez niego zakładów fabryka otrzymała nazwę „Zakłady Mechaniczne, Odlewnia, Fabryka Maszyn i Narzędzi Rolniczych”. W 1912 uruchomił własną małą elektrownię fabryczną z której doprowadzano oświetlenie także do części osady Białogon oraz utworzył biuro handlowe w Warszawie[3]. W efekcie tych zmian jego zakład stał się w Okręgu Staropolskim największym w tej branży przedsiębiorstwem. Asortyment jego obejmował: odlewy żeliwne, kuchenne i maszynowe, windy, pompy mechaniczne i maszyny pomocnicze, rury stojąco lane, rury zlewowe, proste maszyny i narzędzia rolnicze, a po 1920 także paleniska, ruszty kotłowe i parowozowe oraz rury wodociągowe i latarnie miejskie. W 1913 zakład Skibińskiego zatrudniał już 250 robotników i produkował towary o wartości 300 tysięcy rubli docierające do odbiorców nie tylko w Królestwie Polskim ale także w Galicji i na rynek rosyjski[3]. Jako właściciel fabryki wykazywał wiele uwagi do warunków bytu zatrudnianych przez niego robotników. W 1907 otworzył szkołę przyfabryczną wraz z ochronką, które służyły także dzieciom niepracowniczych rodzin, a następnie założył bibliotekę zakładową z czytelnią, orkiestrę dętą, chór, teatr amatorski[4]. Dla pracowników i ich dzieci organizował zabawy i wycieczki.

Przyczynił się także do rozbudowy osady w Białogonie, m.in. otwierając w 1910 pierwszą ogólnie dostępną łaźnię parową oraz ściągając do osady na stałe lekarza. Był także fundatorem niewielkiego drewnianego kościoła w stylu podhalańskim w Białogonie. W 1907 założył Stowarzyszenie Spółdzielcze „Ogniwo” w Białogonie, jedną z pierwszych spółdzielni "Społem" w Kongresówce[5]. Był także współzałożycielem i następnie długoletnim prezesem Towarzystwa Kredytowego w Białogonie[4].

Podczas pierwszej wojny światowej był dyrektorem kieleckiej filii Polskiej Centrali Zbożowej w Lublinie. W tym czasie był członkiem Komisji Nadzorczej Krajowej Rady Gospodarczej w Lublinie. Był organizatorem Komitetu Opiekuńczego i Komitetu Aprowizacyjnego w Białogonie[3]. Działał także w Ochotniczej Straży Ogniowej[4].

W okresie międzywojennym jego zakłady przeżywały stagnację, głównie z powodu niemożności uzyskania poważnych kredytów na dalszą modernizację techniczną. Po1920 większość czasu spędzał w Warszawie, gdzie zabiegał o rynki zbytu i kredyty. W latach 30. wartość produkcji Zakładów w Białogonie spadla nawet z 1,4 mld zł. do 300 tys. zł, przy stałym zatrudnianiu ok. 150 pracowników i kapitale zakładowym 300 tys. zł. W I. 1929-34 S. był także członkiem zarządu Spółki Akcyjnej Warszawskiej Fabryki Masowych Wyrobów Blaszanych "Tłocznia".

Zamordowany w napadzie bandyckim w Białogonie[3]. Pochowany na warszawskich Powązkach (kwatera 12, rząd 4, miejsce 12-13). Napis na grobowcu głosi Życie jego pracą było dla bliźnich. niech w chwale bożej znajdzie odpoczynek[6].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jego imię nosi od 1984 ulica na Białogonie - dzielnicy Kielc

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie inteligenckiej, syna dyrektora kopalni "Ulisses" w Dąbrowie Górniczej Józefa (1840-1915) i Krystyny Franciszki z Karpińskich(1857-1940). Jego braćmi był ziemianin Antoni Skibiński (1882–1936) i adwokat Ignacy Skibiński (1885–1928) zaś siostrą Zofia Maria (1891-1970) żona Gustawa Konstantego Świdy (1886-1970) a potem Stefana Ossowieckiego (1877-1944). Ożenił się z Ireną z Kuszelewskich (1890-1967). Małżeństwo było bezdzietne[3][6][7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Spis Inżynierów Technologów Polaków, [w:] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933, s. 97
  2. ↑ Historia życia koleżeńskiego technologów Polaków, [w:] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933, s. 45,
  3. ↑ a b c d e f g h Zbigniew Pustuła, Skibiński Leon (1879-1945), Polski Słownik Biograficzny, t. 38 Warszawa-Kraków 1997-1998, s. 137-138
  4. ↑ a b c Barbara Szabat, Skibiński Leon (1879-1945), Świętokrzyski Słownik Biograficzny t. 2, pod red. Jerzego Szczepańskiego, Kielce 2009, s. 429
  5. ↑ Czesław. Szczepańczyk, 50 lat spółdzielni w Białogonie, Warszawa 1959, s. 4-5
  6. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: SKIBIŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-08-12].
  7. ↑ Leon Wincenty Wacław Skibiński, M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [11.08.2023]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Skibiński&oldid=72864700”