Lepczyca rozesłana

Lepczyca rozesłana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rodzina	ogórecznikowate
Rodzaj	lepczyca
Gatunek	lepczyca rozesłana
	Nazwa systematyczna
	Asperugo procumbens L.; Sp. pl. 1:138. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lepczyca rozesłana (Asperugo procumbens L.) – gatunek rośliny należący do monotypowego rodzaju lepczyca (Asperugo L.) z rodziny ogórecznikowatych. Występuje w kontynentalnej Europie, północnej Afryce oraz na rozległych obszarach Azji (bez części południowej, tropikalnej). Jako gatunek introdukowany obecny w Ameryce Północnej^[3]. W Polsce spotykany głównie na nizinach^[4].

Morfologia

Łodyga: Gałęzista, do 60 cm wysokości, pokryta drobnymi, skierowanymi w dół kolcami.
Liście: Podługowatoeliptyczne, tępe.
Kwiaty: Za młodu purpurowofioletowe, później niebieskie, wyrastające po kilka w kątach liści. Rurka korony i osklepki białe. Kielich po przekwitnieniu powiększony, spłaszczony, 2-klapowy, pokryty na brzegu haczykowatymi, kolczastymi ząbkami^[5].
Owoce: Rozłupnie składające się z czterech brodawkowanych rozłupek.

Łodyga
Kwiat
Owoc

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie w maju i czerwcu.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Gatunek z monotypowego rodzaju z plemienia Asperugeae w podrodzinie Boraginoideae i rodzinie ogórecznikowatych Boraginaceae^[3]. W obrębie plemienia jest taksonem siostrzanym dla pary rodzajów Anoplocaryum i mertensja Mertensia. Klad bazalny dla tej grupy i plemienia zarazem stanowi rodzaj Memoremea. Plemię Asperugeae jest siostrzane dla plemienia Omphalodeae^[6].

Zagrożenia

W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[7] gatunek uznany za wymierający w Polsce (kategoria zagrożenia E). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię NT (bliski zagrożenia)^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
↑ ^a ^b Asperugo L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-01].
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ JulianaJ. Chacón JulianaJ. i inni, The borage family (Boraginaceae s.str.): A revised infrafamilial classification based on new phylogenetic evidence, with emphasis on the placement of some enigmatic genera, „Taxon”, 65 (3), 2016, s. 523–546, DOI: 10.12705/653.6 .
↑ Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).

[powo-3] Asperugo L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-01].

[4] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[5] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[juliana-6] JulianaJ. Chacón JulianaJ. i inni, The borage family (Boraginaceae s.str.): A revised infrafamilial classification based on new phylogenetic evidence, with emphasis on the placement of some enigmatic genera, „Taxon”, 65 (3), 2016, s. 523–546, DOI: 10.12705/653.6 .

[7] Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]