Leukoplakia

Leukoplakia

Leucoplakia

ICD-10 K13.2

Leukoplakia (rogowacenie białe, łac. leukoplakia) – zmiana przedrakowa w obrębie błony śluzowej najczęściej jamy ustnej charakteryzująca się powstawaniem białych plam lub smug na powierzchni błony śluzowej.

Przyczyny

Zmiany są wynikiem nieprawidłowego rogowacenia nabłonka błony śluzowej jamy ustnej oraz zgrubienia jego warstwy kolczystej. Występowanie leukoplakii wiąże się przede wszystkim z używaniem tytoniu (zwłaszcza paleniem fajki i tabaką), mniejsze znaczenie mają inne czynniki – przewlekłe drażnienie błony śluzowej (np. przez niedopasowane protezy), alkohol, ostro przyprawione potrawy. Zaobserwowano związek części przypadków z zakażeniem ludzkim wirusem brodawczaka (HPV).

Obraz kliniczny

Makroskopowo obserwuje się białawe, gładkie lub szorstkie, matowe, dobrze odgraniczone zgrubienie na błonie śluzowej czerwieni wargi dolnej, policzka lub podniebienia.

Inne częste lokalizacje to:

• krtań (fałdy głosowe),
• dno jamy ustnej,
• gardło dolne.

Zmiany mogą być pojedyncze lub wieloogniskowe, a nawet rozlane. Najczęściej występują u starszych mężczyzn w piątej-siódmej dekadzie życia. 3-6% zmian transformuje w raka płaskonabłonkowego. Zmiany o podobnym charakterze dotyczyć mogą niekiedy narządów płciowych – skóry prącia, sromu i szyjki macicy.

Axell podzielił zmiany w leukoplakii na homogenne oraz niehomogenne takie jak np.: nadżerkowa, guzowata i brodawkowa. Podział ten był następnie rozwijany i modyfikowany.

Leukoplakię należy różnicować z dwoma podobnymi stanami:

• leukoplakią włochatą (ang. hairy leukoplakia) – występuje najczęściej u mężczyzn zakażonych wirusem HIV, w szczególności palących papierosy. Zmiany mają włochatą lub pomarszczoną powierzchnię i związane są z zakażeniem wirusem Epsteina-Barr (EBV). Nie ma ryzyka transformacji nowotworowej;
• leukoplakią brodawkowatą (leukoplakia verrucosa) – pomarszczone zmiany, często nawracające i przechodzące w raka płaskonabłonkowego.

Bibliografia

• V. Kumar, R.S. Cotran, S.L. Robbins: Patologia Robbinsa. Urban & Partner, 2005. ISBN 0-7216-9274-5.
• J. Groniowski, S. Kruś: Podstawy patomorfologii: podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1984. ISBN 83-200-0765-8.
• Stefania. Jabłońska: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005. ISBN 83-200-3367-5.

Linki zewnętrzne

• MayoClinic.com

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.