Lucjusz Klodiusz Macer
 Denar z wizerunkiem Lucjusza Klodiusza Macera (RIC 39) | |
| Data i miejsce śmierci | |
|---|---|
| legat prowincji Africa Proconsularis | |
| Okres |
od ? |
Lucius Clodius Macer (zm. wrzesień/październik 68[1]) – legat za czasów cesarza Nerona, zarządzał prowincją Afryką, zbuntował się przeciwko Neronowi w 68 n.e.
Lucjusz Klodiusz Macer jako legat w Afryce dowodził Legio III Augusta[2][3]. W kwietniu 68 n.e.[3] wypowiedział posłuszeństwo Neronowi i ogłosił się propretorem Afryki[2]. Tacyt podaje, że do buntu Macera doszło za namową Kalwii Kryspinilli[4]. Po zamordowaniu Nerona powołał w Afryce nowy legion pod nazwą Legio I Macriana Liberatrix i został przywódcą buntu przeciwko nowemu cesarzowi Galbie[5][6]. Wstrzymał dostawy zboża dla Rzymu[7][1]. Jego wystąpienie było skierowane przeciwko tyranii Nerona, o czym świadczą zwroty LIBERATRIX oraz skrót SC (senatus consulto) na bitych przez niego monetach[8]. Sam Klodiusz Macer został sportretowany bez wieńca lub diademu na głowie.
Macer został pokonany przez wojska Galby i zamordowany z rozkazu prokuratora Afryki Treboniusza Garucjanusa[9], między innymi przez setnika Papiriusza[10], który podlegał Gajuszowi Licyniuszowi Mucjanusowi. Legion utworzony przez Klodiusza Macera został rozwiązany przez Galbę[11], a potem Witeliusz wcielił byłych legionistów do swoich oddziałów[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kunisz 1988 ↓, s. 40.
- ↑ a b Kunisz 1988 ↓, s. 48.
- ↑ a b Waszak 2023 ↓, s. 28.
- ↑ Tacyt ↓, Dzieje I, 73.
- ↑ Swetoniusz 1987 ↓, Galba 11, s. 275.
- ↑ Cary i Scullard 1992 ↓, s. 158.
- ↑ Plutarch ↓, Galba 6, 1–2.
- ↑ Kunisz 1988 ↓, s. 46, 49.
- ↑ Tacyt ↓, Dzieje I, 7.
- ↑ Tacyt ↓, Dzieje IV, 49. Tacyt wymienia setnika Papiriusza jako jednego z zabójców Klodiusza Macera, w epizodzie związanym ze zleceniem przez Licyniusza Mucjanusa zabicia prokonsula Lucjusza Kalpurniusza Pizona. Jednak Pizon ostrzeżony przez prefekta pretorian Klaudiusza Sagittę, kazał stracić Papiriusza.
- ↑ Waszak 2023 ↓, s. 29.
- ↑ Tacyt ↓, Dzieje II, 97.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Źródła
- Plutarch: Żywoty równoległe.
- Swetoniusz: Żywoty Cezarów. Przekład i wstęp Janina Niemirska-Pliszczyńska, przedmowa Józef Wolski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987. ISBN 83-04-01648-6.
- Tacyt: Dzieła. Tłumaczenie Seweryn Hammer. Warszawa: Czytelnik, 2004. ISBN 83-07-02993-7.
- Opracowania
- Max Cary, Howard Hayes Scullard: Dzieje Rzymu: Od najdawniejszych czasów do Konstantyna. Tłumaczenie Jerzy Schwakopf. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1992. ISBN 83-06-01859-1.
- Andrzej Kunisz: Program Klodiusza Macera, przywódcy powstania w Afryce w 68 n.e. W: Studia z dziejów starożytnego Rzymu. Pod redakcją Andrzeja Kunisza. Katowice: UŚ, 1988, s. 39–64. ISBN 83-226-0171-9.
- Damian Waszak, „Rok czterech cesarzy” (68–69 n.e.). Poboczne epizody militarne, Bydgoszcz: Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, 2023, ISBN 978-83-64130-52-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Monety na stronie Roman Coins Database. [dostęp 2014-02-11]. (ang.).
- Monety na stronie Ancient Roman Coin. [dostęp 2014-02-11]. (ang.).
- Monety na stronie Ancient Coins. [dostęp 2014-02-11]. (ang.).
- Monety na stronie Wild Winds. [dostęp 2016-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).