Luis María de Cistué y Martínez (obraz Goi)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Luis María de Cistué y Martínez
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

1791

Medium

olej na płótnie

Wymiary

118 × 87,5 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Luwr

Multimedia w Wikimedia Commons

Luis María de Cistué y Martínez (hiszp. Luis María de Cistué y Martínez) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828), znajdujący się w kolekcji Luwru. Jest uważany za jeden z najbardziej udanych portretów dziecięcych w karierze malarza[1][2].

Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]

Luis María de Cistué (1788–1842) był najstarszym synem prawnika José de Cistué y Colls związanego z dworem Karola IV i Maríi Josefy Martínez de Ximén, pokojowej królowej Marii Ludwiki. W lipcu 1788 Karol i Maria Ludwika, jeszcze przed objęciem tronu Hiszpanii, zostali rodzicami chrzestnymi Luisa Maríi, którego imiona są hołdem dla królowej[3]. Po śmierci ojca w 1808 Luis María odziedziczył tytuł 3. barona de la Menglana. W wieku czterech lat otrzymał z rąk króla Krzyż Orderu Karola III. W młodym wieku rozpoczął błyskawiczną karierę wojskową i prawniczą. Walcząc u boku generała Palafoxa, został bohaterem wojny o niepodległość; awansował do stopnia pułkownika i feldmarszałka. Był człowiekiem wielkiej kultury, członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Luis w Saragossie, Królewskiej Akademii Historii i Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda. Został rektorem Uniwersytetu w Saragossie, czasowo objął także urząd kapitana generalnego kapitanii Aragonii[1].

Obraz powstał w 1791, w okresie, kiedy Goya pracował nad ostatnią serią projektów do tapiserii oraz portretami koronacyjnymi Karola IV i Marii Ludwiki. Przyjmował wtedy nieliczne zamówienia, jednym z nich był portret małego Luisa Maríi de Cistué, protegowanego monarchów[1].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Goya namalował w swojej karierze wiele scen religijnych i rodzajowych z postaciami dzieci i cherubinów, a także około dwudziestu dziecięcych portretów. Dzieła te wyróżniają się jakością i specjalną dbałością o szczegóły oraz wyrazem czułości i szczerości[4]. Goya podkreślał czystość i niewinność dzieci, w przeciwieństwie do barokowego malarza Murilla, który akcentował łobuzerstwo i psotliwość. Goya przedstawiał je zwykle z zabawką lub domowym zwierzątkiem[5]. Książę i księżna Osuny z dziećmi, Manuel Osorio czy rodzina infanta Ludwika Antoniego są przykładami zdolności malarza do przedstawiania dzieci w naturalistyczny sposób[6]. Luis María został sportretowany w wieku dwóch lat i ośmiu miesięcy. Goya przedstawił go stojącego, w całej postaci. Zgodnie z ówczesną modą jest ubrany w atłasowy kombinezon[a] w ciemnoniebieskim kolorze, z białym kołnierzem i mankietami obszytymi koronką oraz różową jedwabną przepaską w talii. Stroju dopełniają niebieskie buciki z kokardkami. Złote, rozpuszczone włosy uczesane z przedziałkiem na środku łagodnie opadają mu na ramiona. W rękach trzyma sznurek, a na nim siedzącego u jego stóp psa, podkreślającego status małego arystokraty[6][7]. W jego różowej, lekko zaokrąglonej twarzy wyróżniają się wyraziste niebieskie oczy pogodnie spoglądające na widza[2].

Postać dziecka wyróżnia się w surowej i pustej przestrzeni namalowanej w odcieniach szarości[7]. Za punkt odniesienia w przestrzeni służy linia odgraniczającą ścianę i podłogę o różnych tonacjach. Goya wyodrębnia tekstury aksamitu, koronki i jedwabiu, nakładając zróżnicowane ilości farby i stosując odpowiednie pociągnięcia pędzlem[2].

W dolnej części obrazu widnieje inskrypcja: D. LUIS MARIA DE CISTUE Y MARTÍNEZ A LOS / DOS AÑOS Y OCHO MESES D[E] SU ED[AD] (Don Luis María de Cistué w wieku dwóch lat i ośmiu miesięcy)[7].

Proweniencja[edytuj | edytuj kod]

Portret należał do rodziny Cistué w Saragossie, odziedziczył go Teótimo Cistué y Escudero, 5. baron de la Menglana. Za pośrednictwem marszandów braci Duveen obraz wywieziono do Stanów Zjednoczonych, gdzie zakupił go John D. Rockefeller. W latach 80. XX wieku John D. Rockefeller Jr. sprzedał obraz, który trafił do prywatnej kolekcji Yves Saint Laurent-Pierre Bergé. W 2009 Pierre Bergé przekazał obraz do Luwru[7].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podobny strój ma na sobie Manuel Osorio (1787–1788) oraz dzieci z projektów do tapiserii Winobranie, czyli jesień oraz Chłopiec na baranie (1786–1787) pędzla Goi, a także Juan María Osorio (1786) na portrecie autorstwa Agustina Esteve.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Juan J. Luna, Margarita Moreno de las Heras: Goya. 250 aniversario. Madrid: Museo del Prado, 1996, s. 356–357. ISBN 84-87317-48-0.
  2. ↑ a b c Ferrán Aribau, Francesc Ruidera, Lluís Altafuya, Roberto Castillo, Xavier Costaneda: Goya: su tiempo, su vida, su obra. Madrid: LIBSA, 2006, s. 284. ISBN 84-662-1405-4.
  3. ↑ Nigel Glendinning: Goya. La década de los Caprichos. Retratos 1792–1804. Central Hispano, 1992, s. 120. ISBN 84-87181-10-4.
  4. ↑ Pablo J. Rico: Don Manuel Godoy, Principe de la Paz. W: Praca zbiorowa: Goya (Catálogo Exposición Ayuntamiento de Zaragoza). Zaragoza: Electa España, 1992, s. 132. ISBN 84-88045-37-9.
  5. ↑ Antonio F. Fuster: Goya. T. Los retratos. Madrid: Hispano-Inglesa de Reaseguros, S.A., 1965, s. 52.
  6. ↑ a b Luis María de Cistué y Martínez. artehistoria.com. [dostęp 2018-05-25]. (hiszp.).
  7. ↑ a b c d Luis María de Cistué y Martínez. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2018-05-25]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luis_María_de_Cistué_y_Martínez_(obraz_Goi)&oldid=72146746”