Luticola mutica
| Systematyka[1] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Supergrupa | |||
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Podklasa |
Fragilariophycidae | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Luticola mutica | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Luticola mutica (Kützing) R.M.Crawford & D.G.Mann 1990 The diatoms Biology and morphology of the genera. pp. [i-ix], 1-747. Cambridge: Cambridge University Press. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Luticola mutica (syn. Navicula mutica[2]) – gatunek okrzemek występujących w wodach brakicznych i w czystych wodach słodkich oraz w strefie aerofitycznej (przybrzeżnej)[3]. Pierwszy raz opisany ze stanowiska w słonawej kałuży na Wangerooge (północne Niemcy)[1]. Jest kosmopolityczny i spotykany w różnych siedliskach.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Okrzemki żyjące jako element fitobentosu. Jednokomórkowe osobniki o szerokości 4–9 μm i długości 6–30 μm[3]. Pancerzyki z prążkami ułożonymi na całej okrywie promieniście. Na odcinku 10 μm po 14–20 prążków i ok. 15 dobrze widocznych areol. Pole środkowe w formie umiarkowanie szerokiej fascii, która sięga niemal krawędzi okrywy. Jednostronnie występuje stigma, punktowata lub nieco kreskowato przedłużona, usytuowana blisko jednego ze skróconych prążków i z tego względu często trudna do odróżnienia. Pole osiowe wąskie, linearne do lancetowatego. Ramiona rafy nitkowate, z mniej więcej jednakowo silnie wygiętymi w tę samą stronę końcami dystalnymi. Końce proksymalne bez wyraźnych porów, wygięte w stronę stigmy. Okrywy rombowato-eliptyczne do szeroko eliptycznych lub rombowato-lancetowate z szeroko do tępo-klinowato zaokrąglonymi końcami[3].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek kosmopolityczny, żyjący w wodach słodkich i na lądzie[1]. Poza typowymi wodami słodkimi spotykany w wodach słonawych i wilgotnych miejscach lądowych, np. w strefie supralitoralu, na śluzach lub w glebie, także na stanowiskach o zmiennej wilgotności (np. w glebie występującej w szczelinach murów i skał)[3]. Pojawia się jako epifit na mchach i porostach[4]. Bywa też ważnym składnikiem fykoflory środowisk suchych, jak gleba północnoamerykańskich pustyń, słabo znosząc pożary tamtejszej roślinności[5]. Jest gatunkiem pionierskim zasiedlającym nowo powstałe siedliska lądowe[6]. Poza Europą i Ameryką Północną występowanie tego gatunku okrzemek udokumentowano również m.in. w Ameryce Południowej – Argentyna (brzegi rzeki Cuarto[7]), w Azji – Chiny[8] oraz w Antarktyce – Potok Ornitologów[9].
W polskim wskaźniku okrzemkowym do oceny stanu ekologicznego rzek (IO) uznany za gatunek referencyjny zarówno dla rzek o podłożu węglanowym, jak i krzemianowym. Przypisano mu wartość wskaźnika trofii równą 2,9, natomiast wskaźnika saprobii 2,0, co odpowiada preferencjom do wód średnio zanieczyszczonych[10]. W ramach monitoringu wód obserwowany z najwyższą stałością w przepływach i wodach bagiennych na nizinach. Gatunek mało odporny na zanieczyszczenia organiczne[3].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Podobnym z wyglądu gatunkiem jest Luticola cohnii. Gatunek ten posiada gwałtownie wygięte proksymalne końce rafy i usytuowaną bardzo blisko centrum okrywy stigmę. Drugim podobnym gatunkiem jest występująca w wodach ubogich w elektrolity Luticola acidoclinata, która może być odróżniona ze względu na słabo faliste krawędzie okryw. Kolejnym podobnym morfologicznie gatunkiem jest Luticola goeppertiana, który ma odmienny kształt okryw i zawsze pory środkowe wygięte w kierunku przeciwnym do kreskowatej stigmy usytuowanej po przeciwnej stronie[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c M.D. Guiry 2002 algaebase.org", National University of Ireland, Galway
- ↑ Teresa Noga, Aneks do klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, „–”, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2017, s. 29.
- ↑ a b c d e f Małgorzata Bąk i inni, Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, wyd. I, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2012, s. 205, ISBN 978-83-61227-96-0.
- ↑ John D. Dodd, Eugene F. Stoermer, Notes on Iowa Diatoms I. An Interesting Collection from a Moss-Lichen Habitat, „Proceedings of the Iowa Academy of Science”, 69 (1), 1962, s. 83-87 (ang.).
- ↑ Jeffrey R. Johansen, Adchara Javakul, Samuel R. Rushforth. Effects of Burning on the Algal Communities of a High Desert Soil near Wallsburg, Utah. „Journal of Range Management”. 35 (5), s. 598-600, 1982. (ang.).
- ↑ Alena Lukešová, Jiří Komárek, Succession of Soil Algae on Dumps from Strip Coal-mining in the Most Region (Czechoslovakia) [pdf], „Folia Geobotanica & Phytotaxonomica”, 22 (4), 1987, s. 355-362.
- ↑ S. Sabater i inni, Distribution patterns of benthic diatoms in a Pampean river exposed to seasonal floods: the Cuarto River (Argentina), „Biodiversity & Conservation”, 12 (12), 2003, s. 2443–2454, DOI: 10.1023/A:1025857715437, ISSN 1572-9710 [dostęp 2018-12-20] (ang.).
- ↑ Geographical and seasonal patterns of epiphytic diatoms on a subtropical mangrove (Kandelia candel) in southern China, „Ecological Indicators”, 10 (2), 2010, s. 143–147, DOI: 10.1016/j.ecolind.2009.04.003, ISSN 1470-160X [dostęp 2018-12-20] (ang.).
- ↑ M. Olech, B. Kawecka, Diatom communities in the Vanishing and Ornithologist Creek, King George Island, South Shetlands, Antarctica, Developments in Hydrobiology, Springer, Dordrecht, 1993, s. 327–333, DOI: 10.1007/978-94-017-3622-0_34, ISBN 978-90-481-4324-5 [dostęp 2018-12-20] (ang.).
- ↑ Aleksandra Zgrundo, Łukasz Peszek, Anita Poradowska, Podręcznik do monitoringu i oceny rzecznych jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2018, s. 55.