Mały Szarysz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mały Szarysz
Malý Šariš
Ilustracja
Kościół rzymskokatolicki
Państwo

 Słowacja

Kraj

 preszowski

Powiat

Preszów

Starosta

Miroslav Palenčár[1]

Powierzchnia

8,64[2] km²

Wysokość

295[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


1 883[4]
216,44[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 51[3]

Kod pocztowy

080 01[3]

Tablice rejestracyjne

PO

Położenie na mapie kraju preszowskiego
Mapa konturowa kraju preszowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mały Szarysz”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mały Szarysz”
49°00′30″N 21°11′00″E/49,008333 21,183333
Strona internetowa

Mały Szarysz (słow. Malý Šariš) – wieś (obec) na Słowacji w powiecie Preszów.

Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Mały Szarysz leży na Wyżynie Szaryskiej, w dolinie Potoku Szaryskiego (słow. Šarišský potok)[6]. Środek wsi znajduje się 280 m n.p.m.[6] Obszar jest zbudowany z fliszu karpackiego.

Historia wsi[edytuj | edytuj kod]

Teren wsi ludzie zamieszkiwali już w późnej epoce kamienia i na początku epoki brązu. Świadczą o tym znaleziska (nawet, gdy trzeba przyznać, że tylko pojedyncze) – czyli groby wschodniosłowackiej kultury nagrobkowej. Ludność tej kultury, zajmująca się pasterstwem, nie miała prawdopodobnie stałego siedliska. Pasterze ze swoimi stadami wędrowali ciągłymi grzebieniami wzdłuż wschodniosłowackich rzek, gdzie stawiali swoim zmarłym nagrobki.

Przy wyprowadzaniu nazwy wsi źródła nie są spójne. W węgierskich wzmiankach z XIII – XIV wieku nazwa Szarysz pojawia się jako Saros i Sarus. Obydwie nazwy są prawdopodobnie zniekształceniami starszej słowiańskiej nazwy Šariš – pojawiającej się w źródłach polskiego pochodzenia – Sarus jako forma zlatynizowana, Saros jako forma zmadziaryzowana. W każdym przypadku wsi dał imię „ojczysty” Wielki Szarysz. Domniemywa się, że wraz ze wzrostem liczby ludności w podegrodziu i zwiększeniem areału rolnego powstało nowe osiedle z rozróżniającym przymiotnikiem Mały, który jest używany w językach węgierskim, niemieckim, łacińskim oraz w słowackim: 1248 Kis (węg. mały) Sarus, 1465 Kyssaros, 1600 Kys Saaros, 1773 Mali Sariss, 1850 Klein (niem. mały) – Scharosch, 1869 Kis – Sáros, od 1921 Malý Šariš.

Sport[edytuj | edytuj kod]

  • Klub piłkarski Šľachtiteľ Malý Šariš

Gospodarka i infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

  • Stacja hodowlano-badawcza Mały Szarysz
  • Centrum logistyczne Mały Szarysz
  • Ubojnia Šagat

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 8,64S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. a b Malý Šariš - Príroda. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).