Macrothele cretica
| Macrothele cretica | |
| Kulczynski, 1903 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Macrothele cretica |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 brak danych
| |
Macrothele cretica – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny Macrothelidae. Endemit zachodniej Krety.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1903 roku przez Władysława Kulczyńskiego[2][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Samce osiągają od 9,1[4] do 14,4 mm długości ciała[5], przy karapaksie długości od 4,4[4] do 6,2 mm[5] i szerokości od 3,7[4] do 5,2 mm[5]. Jedyna zmierzona samica miała ciało długości 16 mm przy karapaksie długości 6,6 mm i szerokości 5,3 mm. Ubarwienie u obu płci jest ciemnobrązowe z ciemnoszarą opistosomą (odwłokiem)[4] (u okazów zakonserwowanych karapaks staje się rudobrązowy, a opistosoma bladożółtoszara[5]). Okolica oczu jest bardzo słabo wyniesiona[5]. Oczy pary przednio-bocznej leżą bardziej z przodu niż pary przednio-środkowej, a oczy pary tylno-bocznej bardziej z tyłu niż pary tylno-środkowej[4]. Oczy pary przednio-bocznej są największe. Oczy par tylnych stykają się ze sobą. Szczękoczułki pozbawione są rastellum, mają części odsiebne porośnięte krótkimi i mocnymi szczecinkami[5], a rowki z 9–11 ząbkami na przednich krawędziach u samców[4][5] i 14 u samic[4]. Warga dolna jest niemal prostokątna i zaopatrzona w od 23 do 50 kuspuli[4][5]. Liczba kuspuli na szczękach wynosi około 100–110[4]. Sternum jest niewiele dłuższe niż szersze, owalne, z rzadka porośnięte sterczącymi i sztywnymi włoskami, zaopatrzone w trzy pary sigilli, z których przednia jest najmniejsza, a tylna największa. Na opistosomie silne włoski przemieszane są z delikatniejszymi i leżącymi[5]. Kądziołki przędne są palcowate, te pary tylno-środkowej jednoczłonowe i krótkie, a te pary tylno-bocznej trójczłonowe[4][5]. Odnóża pary czwartej są najdłuższe, trzeciej najkrótsze, a pierwszej i drugiej tej samej długości[5]. Stopy zwieńczone są trzema pazurkami, z których dwa górne mają faliste szeregi długich ząbków, a dolny jest bezzębny[4] lub z 1–2 drobnymi ząbkami nasadowymi[5].
Nogogłaszczki samca mają gruszkowaty bulbus i stosunkowo małe tegulum, przechodzące w długi, lekko zakrzywiony, ku szczytowi zwężony i na końcu lekko zakrzywiony embolus o długości równej długości goleni[4][5]. Samica ma genitalia o prostej budowy, zbiegających się końcami zbiornikach nasiennych[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek palearktyczny, endemiczny dla greckiej Krety, ograniczony do zachodniej części tej wyspy, gdzie podawany jest z terenów jednostek regionalnych Chania i Retimo[4].
Pająk ten zamieszkuje stosunkowo wilgotne, zacienione i niezaburzone stanowiska w obrębie naturalnych terenów leśnych. Spotkać go też można w ogródkach w małych wsiach[4].
W 1996 roku Macrothele cretica umieszczony został w Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek o niedostatecznie rozpoznanym statusie (DD). Współcześnie trwają prace nad jego reewaluacją. W Czerwona księdze gatunków zagrożonych Grecji ma status narażonego na wymarcie (VU)[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Macrothele cretica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Władysław Kulczyński. Aranearum et Opilionum species in insula Creta a comite Dre Carolo Attems collectae. „Bulletin International de l'Academie des Sciences de Cracovie”, s. 32-58, 1903.
- ↑ Macrothele cretica Kulczyński, 1903. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Maria Chatzaki, Marjan Komnenov. Description of a new Chaetopelma (Araneae, Theraphosidae) species from Crete and a re-description of Macrothele cretica Kulczyński, 1903 (Araneae, Macrothelidae). „Zootaxa”. 4544 (2), s. 269-284, 2019. DOI: 10.11646/zootaxa.4544.2.7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m R. Snazell, R. Allison. The genus Macrothele Ausserer (Araneae, Hexathelidae) in Europe. „Bulletin of the British Arachnological Society”. 8, s. 65-72, 1989.
- ↑ Maria Chatzaki, Dimitris Poursanidis, Macrothele cretica Kulczyński, 1903 (Araneae, Hexathelidae): a first approach to re-evaluate its conservation status, „13th International Congress on the Zoogeography and Ecology of Greece and Adjacent Regions”, Heraklion 2015.