Macrothelidae
| Macrothele | |||
| Simon, 1892 | |||
 Macrothele calpeiana | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina |
Macrothelidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Macrothelidae – rodzina pająków z infrarzędu ptaszników. Obejmuje 47 opisanych gatunków zgrupowanych w dwóch rodzajach. Występują w Europie, Azji i Afryce.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Uproszczony kladogram Avicularioidea z pracy Hedina i innych[1]
|
Takson ten wprowadzony został w 1892 roku przez Eugène’a Simona jako podrodzina Macrotheleae w obrębie ptasznikowatych[2]. Następnie pająki te przeniesiono do Dipluridae. W 1980 roku Robert Raven przeniósł podrodzinę Macrothelinae do rodziny Hexathelidae[3]. W 2018 roku Marshal Hedin i współpracownicy na podstawie wyników analiz filogenetycznych wynieśli tę podrodzinę do rangi osobnej, monotypowej rodziny ptaszników[1]. W 2022 roku Tang Yani i współpracownicy wyróżnili w obrębie Macrothelidae nowy rodzaj w związku z czym rodzina przestała być monotypowa[4].
Do rodziny tej należą dwa siostrzane rodzaje, Macrothele i Vacrothele[4], obejmujące łącznie 47 opisanych gatunków[5][6]. Według wyników analizy Hedina i innych rodzina Macrothelidae zajmuje pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego Atracidae i Actinopodidae. Klad ten wraz z Macrothelidae zajmuje z kolei pozycję siostrzaną względem Porrhothelidae, natomiast Hexathelidae leżą w pozycji bardziej bazalnej[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Ptaszniki średnich do dużych rozmiarów ciała o ubarwieniu ciemnobrązowym do czarnego. Karapaks mają gładki, nagi, zaopatrzony w głębokie, poprzeczne jamki[7][4]. Szczękoczułki mają na przednich krawędziach rowków pojedynczy szereg dużych zębów, a na tylnych ich krawędziach jedynie ząbki małe, ustawione w krótkim szeregu w części nasadowej. Warga dolna i endyty szczęk wyposażone są w bardzo liczne kuspule. Sternum zaopatrzone jest w trzy pary sigilli, z których para tylna jest największa[7][1][4]. Opistosoma (odwłok) ma cztery kądziołki przędne; te pary tylno-środkowej są jednoczłonowe, a te pary tylno-bocznej są smukłe i zbudowane z trzech członów[7][4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Pająki te zamieszkują krainy: palearktyczną, etiopską i orientalną. Centrum bioróżnorodności rodziny znajduje się w Chinach, skąd znanych jest 25 gatunków, w tym wszystkie z rodzaju Vacrothele. W innych krajach występują wyłącznie przedstawiciele rodzaju Macrothele[5][6]. Dwa gatunki występują w Europie – M. calpeiana i M. cretica – ten pierwszy w jej części zachodniej, a ten drugi endemicznie na Krecie[5][8].
Pająki te bytują pod kamieniami, kłodami, w glebie, szczelinach skalnych czy w butwiejącym drewnie[1][4]. Nie kopią samodzielnie nor, lecz wykorzystują istniejące już jamy, przestwory i szczeliny w wybranym siedlisku[8]. W miejscach tych konstruują rurkowate lub lejkowate oprzędy[1]. Niektóre gatunki w sprzyjających warunkach tworzą populacje o znacznym zagęszczeniu[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Marshal Hedin, Shahan Derkarabetian, Martín J. Ramírez, Cor Vink, Jason E. Bond. Phylogenomic reclassification of the world’s most venomous spiders (Mygalomorphae, Atracinae), with implications for venom evolution. „Scientific Reports”. 8 (1636), s. 1-7, 2018. DOI: 10.1038/s41598-018-19946-2.
- ↑ E. Simon: Histoire naturelle des araignées. Deuxième édition, tome premier. Paris: Roret, 1892.
- ↑ Robert J. Raven. The evolution and biogeography of the mygalomorph spider family Hexathelidae (Araneae, Chelicerata). „Journal of Arachnology”. 8, s. 251-266, 1980.
- ↑ a b c d e f Ya-Ni Tang, Ya-Ying Wu, Yu Zhao, Zhi-Zhong Yang. Description of a new genus and two new species of the funnel-web mygalomorph (Araneae: Mygalomorphae: Macrothelidae) from China with notes on taxonomic amendments. „Zootaxa”. 5125 (5), s. 513-535, 2022. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.5125.5.3.
- ↑ a b c Macrothele Ausserer, 1871. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-07-31].
- ↑ a b Gen. Vacrothele Tang & Yang, 2022. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-07-31].
- ↑ a b c M.S. Zhu, D.X. Song. Review of the Chinese funnel-web spiders of the genus Macrothele, with descriptions of two new species (Araneae:Hexathelidae). „The Raffles Bulletin of Zoology”. 48 (1), s. 59–64, 2000. National University of Singapore.
- ↑ a b c R. Snazell, R. Allison. The genus Macrothele Ausserer (Araneae, Hexathelidae) in Europe. „Bulletin of the British Arachnological Society”. 8, s. 65-72, 1989.