Magdalis carbonaria
| Magdalis carbonaria | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Magdalis (Odontomagdalis) | ||
| Gatunek |
Magdalis (Odontomagdalis) carbonaria | ||
| Synonimy | |||
| |||
Magdalis carbonaria – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Europy Zachodniej po Syberię. Jest fitofagiem brzozy brodawkowatej.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza pod nazwą Curculio carbonaria[1]. Epitet gatunkowy pochodzi z łaciny i oznacza „węglowa”, nawiązując do ubarwienia zwierzęcia[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o ciele długości od 3 do 6 mm. Ubarwienie ma czarne z lekkim połyskiem, tylko trzonek i biczyk czułków, a rzadziej też stopy mają odcień brunatnoczarny. U samca głowa jest stożkowata, a ryjek niewiele od niej dłuższy, w nasadowej części matowy, a w wierzchołkowej szerszy i nieco połyskujący. Głowa samicy jest szersza, a ryjek znacznie od niej dłuższy, słabo błyszczący, lekko rozszerzony ku wierzchołkowi. Przedplecze jest szersze niż dłuższe, o lekko błyszczącej, gęsto i grubo punktowanej powierzchni. Boki przedplecza są zaokrąglone, w przedniej części zaopatrzone w grupę ostrych ziarenek. Tylne kąty są ostre, silnie odgięte na zewnątrz. Tarczka jest dość duża, w przedniej części pochylona w dół, w tylnej leżąca na poziomie pokryw. Pokrywy są szersze od nasady przedplecza. Rzędy są silnie wgłębione i na całej długości równej szerokości, zaś międzyrzędy są bardzo wąskie, silnie wypukłe, pokryte drobną i łuskowatą rzeźbą, niepunktowane. Odnóża przedniej pary stykają się biodrami i mają wyraźne wcięcia w nasadowych odcinkach krawędzi wewnętrznych goleni. Uda wszystkich par mają ząbki, szczególnie duże na parze przedniej[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są fitofagami brzozy brodawkowatej. Owady dorosłe żerują od maja do czerwca na liściach rośliny żywicielskiej (foliofagi). Larwy są saproksylofagiczne. Żerują w górnych, martwych lub obumierających gałęziach o średnicy 2–10 cm, w których drążą pod korą wężykowate korytarze o długości od 5 do 6 cm[4].
Parazytoidami tego wałczyka są Spathius curvicaudis[5], Spathius erythrocephalus[6] i Spathius rubidus, błonkówki z rodziny męczelkowatych[5][6].
Gatunek palearktyczny, znany z Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii oraz europejskiej[1] i syberyjskiej części Rosji[4][3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Magdalis (Odontomagdalis) carbonaria (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-11-20].
- ↑ James A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009, s. 114 i 228. ISBN 1-4081-2501-3.
- ↑ a b Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98d. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodzina Curculioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1972, s. 23-25.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 21. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 3. Warszawa: 1997.
- ↑ a b Ahmet Beyarslan. Checklist of Turkish Doryctinae (Hymenoptera, Braconidae). „Linzer biol. Beitr.”. 49 (1), s. 415-440, 2017.
- ↑ a b Neveen Gadallah, Hassan Ghahari. An Annotated Catalogue of the Iranian Doryctinae and Exothecinae (Hymenoptera: Braconidae). „Transactions of the American Entomological Society”. 143 (3), s. 669-691, 2017. DOI: 10.3157/061.143.0308.