Mango
| ||
 Morfologia (mango indyjskie) | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | mydleńcowce | |
| Rodzina | nanerczowate | |
| Rodzaj | mango | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Mangifera L. | ||
Mango (Mangifera L.) – rodzaj roślin obejmujący około 45 gatunków tropikalnych drzew owocowych, występujących w Indiach oraz Indochinach. Największe znaczenie użytkowe ma mango indyjskie.
Morfologia i biologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wiecznie zielone, gęsto ulistnione drzewa[3]. Drzewa mango osiągają 35–40 m wysokości, średnica korony wynosi zaś do 10 m. Są to drzewa długowieczne, niektóre osiągają wiek 300 lat[4]. W głębokiej glebie korzenie palowe dochodzą do 6 m długości, mają także liczne, szeroko się rozgałęziające korzenie boczne; posiadają także liczne dodatkowe korzenie mocujące je w glebie i zapewniające roślinie dostęp do większej ilości składników odżywczych[5].
- Liście
- Wiecznie zielone, proste, umiejscowione skrętolegle, osiągające długość 15–35 cm i szerokość 6–16 cm. Młode mają barwę różowopomarańczową, później zmieniają barwę na ciemnoczerwoną, połyskliwą, następnie ciemnozieloną, gdy osiągną dojrzałość[5].
- Kwiaty
- Skupione są w wiechach umiejscowionych na końcu gałęzi, mających długość 10–40 cm; są małe, mają 5 białych płatkach długości 0,5–1 cm. Wydają łagodny, słodki zapach, przypominający konwalię[5].
Pestkowce z dużym nasieniem o 3 zarodkach[3]. Dwa z tych zarodków powstają w wyniku zapłodnienia, trzeci powstaje z innych tkanek[3]. Badania wykazały, że jeśli podczas kiełkowania usunięte zostaną dwa zarodki powstałe w wyniku zapłodnienia, to trzeci zarodek da początek roślinie odtwarzającej cechy organizmu matecznego[3]. Znanych jest ponad 400 odmian mango, wiele z nich dojrzewa w lecie, niektóre wydają plon dwa razy do roku[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Phanrangia Tardieu
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)
Rodzaj z podrodziny Anacardioideae, rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae), która wraz z grupą siostrzaną osoczynowate (Burseraceae) należą do rzędu mydleńcowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rutanae Takht., rząd Burserales Baskerville, podrząd Anacardiineae Engl., rodzina nanerczowate (Anacardiaceae Lindl.), plemię Mangifereae Marchand, rodzaj mango (Mangifera L.)[7].
- Gatunki (wybór)
- Mangifera indica – mango indyjskie
- Mangifera altissima
- Mangifera caesia
- Mangifera camptosperma
- Mangifera casturi
- Mangifera foetida
- Mangifera kemanga
- Mangifera longipes
- Mangifera macrocarpa
- Mangifera odorata
- Mangifera pajang
- Mangifera pentandra
- Mangifera persiciformis
- Mangifera siamensis
- Mangifera sylvatica
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Owoce mango indyjskiego są popularnymi owocami jadalnymi. W roślinie tej występuje glikozyd, zwany mangiferyną, który działa przeciwdrobnoustrojowo, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwcukrzycowo oraz zapobiega rozwojowi miażdżycy[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-25] (ang.).
- ↑ a b c d Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Mango. W: California Rare Fruit Growers [on-line]. 1996. [dostęp 26 listopada 2017].
- ↑ a b c d Mango (Mangifera indica) varieties. toptropicals.com. [dostęp 26 listopada 2017].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
- ↑ Crescent Bloom: Mangifera (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2010-01-30].
- ↑ Mangiferyna-aktywny-biologicznie-ksanton-z-mango-i-nie-tylko