Mazus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mazus
Ilustracja
Mazus miquelii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

Mazaceae

Rodzaj

mazus

Nazwa systematyczna
Mazus Lour.
Fl. Cochinch.: 385 (1790)[3]
Typ nomenklatoryczny

M. rugosus Loureiro[4]

Synonimy
  • Hornemannia Willd.
  • Trevirania Roth[3]
Mazus stachydifolius

Mazus (Mazus) – rodzaj roślin z rodziny Mazaceae. Obejmuje ok. 40 gatunków i jest najbardziej zróżnicowanym gatunkowo w obrębie rodziny[3]. Najbardziej zróżnicowany jest w Chinach, gdzie rośnie 25 gatunków[5], ale zasięg rodzaju obejmuje rozległy obszar Azji od Afganistanu na zachodzie po Kraj Chabarowski na wschodzie Rosji, Japonię, Półwysep Indochiński, obszary górskie Archipelagu Malajskim po wschodnią Australię i Nową Zelandię[3][6].

Rośliny z tego rodzaju bywają uprawiane jako okrywowe rośliny ozdobne, zwłaszcza mazus Miquela M. miquelii i mazus korzeniowy M. radicans (wyróżniany jest też mazus rozłogowy M. reptans, który jednak w bazach taksonomicznych utożsamiany (synonimizowany) jest z mazusem Miquela[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Rośliny zielnejednoroczne i byliny, z rozłogami lub kłączami. Łodygi wzniesione lub płożące i korzeniące się w węzłach, obłe lub kanciaste[5][7].
Liście
Naprzeciwległe, zebrane w odziomkowe rozety, czasem w szczytowej części pędów liście skrętoległe. Osadzone na oskrzydlonych ogonkach[5].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo w kątach liści lub zebrane są w szczytowe grona. Wsparte są przysadkami lub nie. Kielich zrosłodziałkowy, z 5 ząbkami, lejkowaty lub dzwonkowaty. Korona kwiatu dwuwargowa; dolna warga bardzo silnie rozwinięta, trójłatkowa, górna z dwiema łatkami. Pręciki cztery, w tym dwa dłuższe. U nasady ich wolnych nitek znajdują się miodniki. Zalążnia górna, z dwóch zrośniętych owocolistków, jednokomorowa. Jest owłosiona lub naga. Szyjka słupka naga, zwieńczona dwułatkowym znamieniem[5][6].
Owoce
Torebki ściśnięte i zamknięte w powiększającym się i trwałym kielichu[5]. Otwierają się dwiema klapami[7]. Zawierają liczne i drobne nasiona[5][7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj tradycyjnie włączany zwykle był do rodziny Phrymaceae. Wyodrębniony został wraz z paroma drobnymi rodzajami w rodzinę Mazaceae w systemie APG IV z 2016[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2023-11-11] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-11-11] (ang.).
  3. a b c d e Mazus Lour., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-11-11].
  4. Mazus, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-11-11].
  5. a b c d e f Mazus Loureiro, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-11-11].
  6. a b Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 579. ISBN 978-1-84246-634-6.
  7. a b c d Beata Grabowska, Tomasz Kubala. Encyklopedia bylin, tom II. Poznań, Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 581, 2012.
  8. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.