Przejdź do zawartości

Mietelnik żakula

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mietelnik żakula
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

szarłatowate

Rodzaj

Bassia

Gatunek

mietelnik żakula

Nazwa systematyczna
Bassia scoparia (L.) A.J.Scott
Feddes Repert. 89: 108 1978

Mietelnik żakula (Bassia scoparia (L.)A.J.Scott[3]) – gatunek roślin w różnych systemach klasyfikacyjnych zaliczany do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Zwyczajowo nazywany także cyprysikiem letnim. Pochodzi z Azji i Europy Wschodniej (europejska część Rosji, Ukraina, Białoruś). Rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie w innych regionach geograficznych[4]. W Polsce jest uprawiany i zadomowiony (antropofit)[5].

Nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]
  • W polskiej literaturze zwykle opisywany jako Kochia scoparia (L.) Schrad[5][6]. Jednak według nowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa nazwa gatunku to Bassia scoparia (L.) A.J.Scott[4][7].
  • Niektóre synonimy[7]:
    • Atriplex scoparia (L.) Crantz
    • Bassia sicorica (O.Bolòs & Masclans) Greuter & Burdet
    • Bassia sieversiana (Pall.) W.A.Weber
    • Bushiola scoparia (L.) Nieuwl.
    • Chenopodium scoparia L.
    • Kochia densiflora Turcz. ex Aellen
    • Kochia parodii Aellen
    • Kochia scoparia (L.) Schrad.
    • Kochia sicorica O.Bolòs & Masclans
    • Kochia sieversiana (Pall.) C.A. Mey.
    • Kochia trichophylla hort.
    • Salsola scoparia (L.) M.Bieb.
    • Salsola sieversiana Pall. ex Steud.
    • Salsola songarica Siev. ex Pall.
    • Suaeda cinerea Schur
    • Suaeda sieversiana Pall.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Roślina swoim wyglądem przypomina nieco jałowiec. Jest cała nieco srebrzyście owłosiona[6].
Łodyga
Wzniesiona, prosta, silnie rozgałęziająca się, o wysokości przeważnie 30-150 cm.
Kwiaty
Mają prawie nagi okwiat, w czasie owocowania posiadający skrzydłowaty wyrostek.
Liście
Równowąsko-lancetowate, płaskie, o 3 nerwach.
Owoce
Jasnobrązowe, kanciaste orzeszki (1000 szt/1 g). Są oskrzydlone bardzo wąskimi skrzydełkami, które czasami zredukowane są do zgrubień.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Dziko rośnie na suchych, otwartych miejscach. Kwitnie od lipca do października[6].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna o pokroju cyprysa, doskonale nadaje się na niskie żywopłoty. Można sadzić pojedynczo lub grupami. Nadaje się również do wysadzania w pojemnikach[8]. Kultywar 'Trichophylla' ma liście zabarwiające się na czerwono w okresie jesiennym.

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Roślina może być uprawiana w różnych warunkach glebowych, ważne by podłoże było wilgotne. Wymaga stanowisk słonecznych. Roślina rozmnażana jest przez nasiona, wysiewane na przełomie kwietnia-maja bezpośrednio do gruntu[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  4. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-15].
  5. a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  7. a b The Plant List Bassia scoparia. [dostęp 2011-03-30].
  8. a b Mietelnik żakula. 2013. [dostęp 2013-04-29]. (pol.).