Milin amerykański

Milin amerykański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	bignoniowate
Rodzaj	milin
Gatunek	milin amerykański
	Nazwa systematyczna
	Campsis radicans (L.) Seem ex Bureau; J. Bot. 5:372. 1867
	Multimedia w Wikimedia Commons

Milin amerykański (Campsis radicans (L.) Seem.) – gatunek ozdobnego pnącza należącego do rodziny bignoniowatych. Pochodzi ze Stanów Zjednoczonych (południowo-wschodnie stany), ale jest uprawiany w wielu innych regionach świata, również w Polsce^[3].

Morfologia

Łodyga: Dorasta do 10 m długości. Grube, słabo wijące się pędy, jednak przytwierdzające się do ścian i skał za pomocą licznych korzonków przybyszowych.
Liście: Duże, do 30 cm, nieparzystopierzaste, piłkowane, ciemnozielone.
Kwiaty: Od lipca do września. Zależnie od odmiany: jaskrawopomarańczowe, pomarańczowoczerwone, szkarłatne lub żółte. Kwiaty zrosłopłatkowe, trąbkowate, długości 6–9 cm.
Owoc: Mimo że silnie przypomina młode strąki bobu, jest w rzeczywistości torebką, dochodzącą do 12 cm długości. Torebka jest z obu stron ostro zakończona, a wzdłuż dwóch szwów (dwa owocolistki) ściśnięta, tworząc wyraźne kanty. Ścianki są twarde i silnie zdrewniałe z rzadkimi przetchlinkami w niewielkich zagłębieniach przypominających oczy (otwór przetchlinki jest jak źrenica).

Torebka jest przedzielona na pół przegrodą, początkowo dość grubą i mięsistą. Nasiona są dwuczęściowe, płaskie i skrzydełkowato obłonione. Ułożone są w szeregu jedno za drugim i wielokrotnie przykryte skrzydełkami kolejnych nasion. Dojrzałe torebki brązowieją, wysychają i pękają, a dojrzałe nasiona są roznoszone przez wiatr. Kiełkują po zimie, gdyż wymagają stratyfikacji. W warunkach Europy Środkowej milin rozmnaża się w hodowli przez odkłady. Obecność owoców zanotowano w zachodniej części Polski^{[potrzebny przypis]}.

Zastosowanie

Uprawiany od 1640 r. jako roślina ozdobna. Jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 4–10), jest też odporny na choroby. Wymaga gleb żyznych, miejsc ciepłych, nasłonecznionych, ale osłoniętych. Rozmnaża się go przez sadzonki, przez nasiona lub przez odkłady. By nie rósł zbyt duży, jest silnie skracany wiosną lub jesienią^[4], dodatkowo przycinane są pędy z poprzedniego roku, na których były kwiaty między 2 a 4 pąkiem. Roślina polecana jest do sadzenia przy południowych ścianach, ogrodzeniach, altanach oraz pergolach^[5].

Kultywary

'Atropurpurea', 'Coccinea', 'Flamenco', 'Flava', 'Florida', 'Gabor', 'Indian Summer', 'Madame Galen', 'Praecox', 'Rubra', 'Sanguinea', 'Speciosa', 'Ursynów'.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Family: Plantaginaceae. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-13]. (ang.).
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Milin Amerykański. 2013. [dostęp 2013-04-11]. (pol.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[grin-3] Family: Plantaginaceae. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-13]. (ang.).

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[5] Milin Amerykański. 2013. [dostęp 2013-04-11]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]