Molops austriacus
| Molops austriacus | |||
| Ganglbauer, 1889 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Nadplemię | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Molops (Molops) | ||
| Gatunek |
Molops (Molops) austriacus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Molops austriacus – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1875 roku przez Ernsta Gustava Kraatza na łamach „Deutsche Entomologische Zeitschrift” pod nazwami Molops melas i Molops ovipennis[1]. Obie okazały się być młodszymi homonimami, w związku z czym za ważny uznaje się epitet austriacus[2], wprowadzony w 1889 roku przez Ludwiga Ganglbauera na łamach tego samego periodyku[3].
W obrębie tego gatunku wyróżnia się trzy podgatunki[2]:
- Molops austriacus austriacus Ganglbauer, 1889
- Molops austriacus longulus Müller, 1918
- Molops austriacus mostarensis Apfelbeck, 1904
Niektórzy autorzy traktują je wszystkie jako podgatunki Molops piceus, nie wyróżniając omawianego taksonu w randze osobnego gatunku[4][5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o ciele długości od 11,5 do 13 mm. Ubarwienie ma lśniąco czarne do smoliście brunatnego z brązowoczerwonymi czułkami, głaszczkami i odnóżami[5]. Głowa jest nieco węższa niż u szykonia madeja i nawet u samca nie osiąga szerokości pokryw[6]. Boczne krawędzie nadustka są równomiernie ponad nasadami czułków zakrzywione i bardziej niż u M. ovipennis spłaszczone[7][6]. U samca żuwaczki mają krawędzie zewnętrze niezbyt równomiernie zakrzywione, przed samym szczytem niemal kanciasto zgięte[6]. Przedplecze jest słabiej niż u M. ovipennis poprzeczne, silniej niż u M. striolatus ku tyłowi zwężone, o krawędzi tylnej węższej niż krawędź przednia[7][6], a krawędziach bocznych wyraźnie przed dużymi, niemal prostokątnymi kątami tylnymi zafalowanych[5][7][6], bardziej niż u M. striolatus wypukłych[7]. Pokrywy mają bardziej niż u M. ovipennis wypukłe w zarysie krawędzie boczne, międzyrzędy ósmy i dziewiąty pośrodku niezwężone mocno i razem tak szerokie jak siódmy, a wierzchołki u samicy równomiernie zaokrąglone, niezafalowane przed szwem. Rowki krawędziowe pokryw są nieco szersze niż u szykonia madeja[6][5]. Skrzydła tylnej pary są uwstecznione[5]. Genitalia samca cechują się płatem środkowym edeagusa o nieco zakrzywionym[6], dłuższym i węższym niż u szykonia madeja wierzchołku[5] oraz nieco wydatniejszych ząbkach bocznych[6].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla podgórskie i górskie lasy[5].
Gatunek palearktyczny. Podgatunek nominatywny znany jest z południowych Niemiec, Austrii, Czech, Węgier, północnych Włoch, Słowenii i Chorwacji[8][4]. W Czechach jest skrajnie rzadki i bardzo lokalnie znajdowany, ograniczony do południowej części pasma Szumawy i jego podnóży[5]. M. p. longulus znany jest z Chorwacji oraz Bośni i Hercegowiny[4][9], natomiast M. p. mostarensis jest endemitem Bośni i Hercegowiny[4][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ G. Kraatz. Die deutschen Molops-Arten. „Deutsche Entomologische Zeitschrift”. 19, s. 413-415, 1875.
- ↑ a b Wolfgang Lorenz, Molops austriacus Ganglbauer, 1889, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ L. Ganglbauer. Revision der Molops-Arten. „Deutsche Entomologische Zeitschrift”, s. 113-126, 1889.
- ↑ a b c d Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 469-470, ISBN 87-88757-73-0.
- ↑ a b c d e f g h Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 248, 290.
- ↑ a b c d e f g h Von Arved Lompe: Gattung Molops Bonelli, 1810 - mitteleuropäische Arten. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-18].
- ↑ a b c d Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 273-275.
- ↑ Wolfgang Lorenz, Molops austriacus austriacus Ganglbauer, 1889, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Wolfgang Lorenz, Molops austriacus longulus G.Müller, 1918, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Wolfgang Lorenz, Molops austriacus mostarensis Apfelbeck, 1904, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-18].