Monanthotaxis caffra
 Owoce | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Monanthotaxis caffra | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Monanthotaxis caffra Verdc. Kew Bull. 25(1): 25 (1971)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Monanthotaxis caffra Verdc. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie we wschodniej części Republiki Południowej Afryki[6], w Suazi[7] oraz w południowym Mozambiku[3][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Małe drzewo, krzew lub liany[6] dorastające do 2 m wysokości[9]. Kora ma barwę od szarej do brązowej. Młode pędy są owłosione[6].
- Liście
- Naprzemianległe[7]. Mają kształt od podłużnego do lancetowatego. Mierzą 10 cm długości oraz 4 cm szerokości[6]. Są błyszczące, ciemnozielone[9], aromatyczne, czasami lekko owłosione od spodu. Nasada liścia jest zaokrąglona. Blaszka liściowa jest całobrzega o zaokrąglonym wierzchołku. Liście są osadzone na krótkim ogonku liściowym[6].
- Kwiaty
- Są regularne, obupłciowe, pojedyncze lub zebrane w małe pęczki. Rozwijają się w kątach pędów lub naprzeciwlegle do liści. Mierzą 15 mm średnicy. Mają 3 rozpostarte działki kielicha. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach. Mają barwę od żółtawej do zielonokremowej. Kwiaty mają liczne pręciki[6] oraz kilka owocolistków[7].
- Owoce
- Mają jajowaty kształt, zebrane po 3–8 w owoc zbiorowy. Osiągają 8 mm długości i 6 mm szerokości. Początkowo mają żółtą barwę, później przebarwiają się na czerwono[6]. Każdy zawiera po jednym nasionie[7].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Monanthotaxis caffra rośnie na wybrzeżu, w wiecznie zielonych lasach i zaroślach. Kwitnie od lutego do marca[6] (według innych źródeł kwitnie od grudnia do marca[9]), natomiast owoce dojrzewają od maja do września[6].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Wysuszone i skruszone korzenie są palone przez lokalne społeczności (mają działanie narkotyczne). Ponadto w medycynie ludowej miały zastosowanie w leczeniu chorób wenerycznych, zapobieganiu histerii i do odrobaczania. Według lokalnych wierzeń drzewa tego gatunku mają magiczne właściwości, chroniące ludzi przed koszmarami[6][10]. Owoce są jadalne – są często spożywane przez ptaki[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2015-11-28] (ang.).
- ↑ a b Monanthotaxis caffra (Sond.) Verdc.. African Plant Database. [dostęp 2015-11-28]. (ang.).
- ↑ Monanthotaxis caffra Verdc.. The Plant List. [dostęp 2015-11-28]. (ang.).
- ↑ Monanthotaxis caffra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Monanthotaxis caffra. Plantes & botanique. [dostęp 2015-11-28]. (fr.).
- ↑ a b c d Monanthotaxis caffra (Sond.) Verdc.. Swaziland's Flora Database. [dostęp 2015-11-28]. (ang.).
- ↑ Monanthotaxis caffra – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-11-28]. (ang.).
- ↑ a b c d Monanthotaxis caffra (Dwaba-berry). The Gardener. [dostęp 2015-11-28]. (ang.).
- ↑ Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonous Plants: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology (5 Volume Set). CRC Press, 2012, s. 2541. ISBN 978-1-4200-8044-5. (ang.).